Tổng thống Mỹ Donald Trump thực sự muốn thu hẹp phạm vi “cách biệt cộng đồng” sớm nhất có thể và công khai hỏi rằng liệu nó có đáng để thực hiện hay không. Tất cả đã được Trump thể hiện trong bài đăng Twitter hôm 22/3: “Chúng ta không thể để cách chữa bệnh còn nguy hiểm hơn chính căn bệnh đó. Sau 15 ngày nữa, chúng tôi sẽ lựa chọn con đường mà mình muốn đi”.
Covid-19 đang hoành hành ở gần như toàn bộ quốc gia, vùng lãnh thổ và có thể đe dọa trực tiếp tới tính mạng của một bộ phận không nhỏ dân số thế giới, cũng như nguy cơ toàn bộ hệ thống y tế sụp đổ vì quá tải. Nó còn gây nguy hiểm cho cả những người chưa nhiễm nCoV, cũng như những người cần sự chăm sóc của người khác.
Hiện thế giới chưa có thuốc điều trị Covid-19 và các nước hầu như đều phải áp dụng biện pháp phong tỏa, cách biệt cộng đồng để ngăn virus lây lan. Tuy nhiên, giải pháp tự đóng cửa nền kinh tế có thể gây ra thảm họa nghiêm trọng hơn Đại khủng hoảng năm 1929.
Chính phủ các nước yêu cầu người dân tự giác ở nhà hay cách ly tại chỗ nhằm làm chậm tốc độ lây lan của Covid-19 và có thêm thời gian phát triển vaccine. Nhưng điều này đang dẫn tới hệ lụy là rất nhiều lao động bị sa thải và có thể gây ra tình trạng thất nghiệp hàng loạt.
Cuối bài đăng Twitter, Trump nêu ra một bài toán đáng sợ: Nền kinh tế đáng giá bao nhiêu mạng người? Nhờ vào công trình nghiên cứu đột phá của vợ chồng Angus Deaton và Anne Case, hai nhà kinh tế học, chúng ta biết được một điều rằng: sự tuyệt vọng của kinh tế cũng giết chết con người.
Tổng thống Trump hôm 23/3 nói rõ ràng rằng ông muốn đất nước mở cửa trở lại bất kể các bác sĩ có nói gì. Ông cho biết việc đóng cửa đất nước sẽ gây ra nhiều vấn đề như tự tử, đồng thời phàn nàn rằng nền kinh tế đang phát triển mạnh mẽ trước khi Covid-19 xuất hiện.
“Chúng ta phải mở cửa đất nước nếu không muốn nó gây ra những vấn đề nghiêm trọng hơn. Các bác sĩ chỉ muốn phong tỏa cả thế giới”, Trump nói. “Chúng ta không thể để chuyện này xảy ra với nước Mỹ. Chúng ta là quốc gia lớn mạnh nhất thế giới. Tôi sẽ không để chuyện này xảy ra”, Trump khẳng định.
Tuy nhiên, nhiều thống đốc bang lại ủng hộ việc đóng cửa. Trump đã có cơ hội giải thích quan điểm của mình về lựa chọn giữa kinh tế và đại dịch trong cuộc họp báo tại Nhà Trắng tối 23/3.
“Nước Mỹ sẽ sớm mở cửa kinh doanh trở lại”, Trump nói nhưng không đưa ra thời điểm cụ thể mà ông tin nền kinh tế quay lại hoạt động bình thường. “Tôi không phải xem xét trong nhiều tháng, mà có thể nói với bạn ngay bây giờ”, Trump nói thêm.
Tuy nhiên, biên tập viên Zachary B. Wolf của CNN nhận định bài toán giữa kinh tế và đại dịch của Mỹ chưa thể tìm ra lời giải.
Tổng Y sĩ Mỹ cảnh báo Covid-19 sẽ diễn biến nghiêm trọng hơn trước khi có thể được kiểm soát, trong bối cảnh thành phố New York đang “kêu cứu” và yêu cầu chính quyền trung ương giúp đỡ để điều trị cho những người nhiễm nCoV. Trong khi đó, quốc hội Mỹ vẫn chưa thể thông qua gói cứu trợ nền kinh tế bị ảnh hưởng bởi Covid-19.
Thị trưởng New York Bill de Blasio khẳng định việc nới lỏng “cách biệt cộng đồng” sẽ giết chết nhiều người, khi được hỏi về bài đăng Twitter của Tổng thống Trump hôm 23/3.
“Bao nhiêu thành viên trong gia đình chúng ta, đặc biệt là người già, là những đối tượng dễ bị tổn thương trước dịch bệnh. Liệu chúng ta chỉ đơn giản nói rằng quốc gia phải quay lưng và làm ngơ với những khó khăn họ đang đối mặt? Tôi không nghĩ đây là lựa chọn đúng đắn”, de Blasio nói và cảnh báo rằng hệ thống y tế có thể sụp đổ trước đại dịch.
“Tôi hiểu đối với nhiều người, ‘cách biệt cộng đồng’ là sự hy sinh to lớn. Nhưng nếu bạn không góp phần làm chậm tốc độ lây lan của Covid-19, bạn sẽ phải hy sinh nhiều thứ hơn. Chúng ta phải nghĩ đến thiệt hại về con người ở đây”, Thị trưởng New York nói thêm. Ông tuyên bố sẽ tập trung cứu sống người dân bằng mọi giá.
Một số bang đã đóng cửa trường học cho tới hết năm học này, nhưng nhiều người Mỹ lại cho rằng các nỗ lực phong tỏa tối đa cần có thời hạn.
Wall Street Journal tuần trước đăng bài xã luận có đoạn “không xã hội nào có thể đảm bảo sức khỏe cộng đồng lâu dài bằng cách hy sinh nền kinh tế. Ngay cả nguồn lực của Mỹ để chống Covid-19 cũng không phải vô hạn và sẽ dần cạn kiệt khi nhiều người mất việc, doanh nghiệp đóng cửa và sự thịnh vượng Mỹ phải nhường chỗ cho nghèo đói”.
Thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa Ron Johnson tuần trước cũng tỏ ra hoài nghi về hiệu quả của biện pháp phong tỏa và lập luận rằng “chúng ta không đóng cửa các tuyến đường chỉ vì có người chết do tai nạn giao thông”.
Quan điểm này lập tức vấp phải sự chỉ trích của tiến sĩ Anthony Fauci, chuyên gia hàng đầu về bệnh truyền nhiễm của Mỹ, khi chỉ ra lựa chọn đó phải trả giá bằng tính mạng của nhiều người.
“Tôi không nghĩ bạn có chút lương tâm nào khi nói rằng ‘Tại sao chúng ta không để dịch lây lan cho tất cả và để một số % người dân chết vì nó?”, Fauci nói.
Theo biên tập viên Wolf, gốc rễ của vấn đề hiện nay là lựa chọn giữa một bên là số người chết vì dịch và một bên là người không chỉ bị gián đoạn nhịp sống thường ngày mà còn có nguy cơ đánh mất sinh kế tới mức kế hoạch hỗ trợ mỗi người dân vài trăm USD mà quốc hội Mỹ đang thảo luận cũng khó cứu vãn.
Thanh Tâm (Theo CNN) – Vnexpress
