Lâu đài mới phát hiện nằm trong khuôn viên của lâu đài Oud Haerlem ở phía đông thị trấn Heemskerk, Hà Lan. “Chúng tôi biết một bức tường bao quanh khu vực, nhưng không biết có thể tìm thấy gì bên trong, và chúng tôi rất vui mừng khi nhanh chóng có phát hiện. Không phải ngày nào bạn cũng tìm thấy một lâu đài ở Hà Lan”, nhà khảo cổ và địa vật lý, tiến sĩ Nancy de Jong, chia sẻ.

Lâu đài cổ đại có niên đại vào năm 1250. Khảo sát sơ bộ cho thấy lâu đài bị phá hủy sau đó một thế kỷ. Do quanh khu vực không có thêm công trình mới, tàn tích lâu đài vẫn được bảo quản nguyên vẹn. Theo Nancy, đây là lâu đài có nhiều tòa tháp theo phong cách cổ điển.

Với diện tích 2.025 m2, tòa lâu đài bao gồm nhiều phòng và tháp, đóng vai trò như pháo đài bảo vệ lâu đài chính Slot Oud Haerlem ở phía sau. Đây là lý do các nhà khảo cổ tìm thấy nhiều chuồng ngựa và buồng ngủ cho thợ xây bên trong tàn tích của lâu đài.

Lâu đài mới được phát hiện trong khảo sát địa vật lý bắt đầu từ tháng 5/2020 tới hết tháng 6/2020. Để tìm hiểu đời sống tại lâu đài cổ xưa, Nancy và cộng sự đang tiến hành khảo sát mặt đất bằng phương pháp không xâm lấn. Nhóm nhà khảo cổ đã quét 1/2 trong tổng số 9.000 m2 đất ở khu vực khảo sát.

An Khang (Theo Ancient Origins) – Vnexpress

Từng thuộc cùng dải đất với Nam Cực và Australia, lục địa mất tích Zealandia tách ra cách đây 85 triệu năm, chìm xuống dưới biển và bị ngập phần lớn trong nhiều thế kỷ qua. Viện nghiên cứu GNS Science ở New Zealand, công bố hai bản đồ mới và một website tương tác hôm 22/6. Các bản đồ mô tả hình dáng của đáy biển và đặc điểm kiến tạo của Zealandia, hé lộ nguồn gốc của lục địa này. Bản đồ cũng giúp lý giải sự hình thành của núi lửa, lưu vực trầm tích và nhiều đặc trưng địa chất khác của New Zealand.

“Những bản đồ này là một cột mốc khoa học. Đó là cách truyền đạt nghiên cứu của chúng tôi với đồng nghiệp, cổ đông, các nhà giáo dục và cộng đồng”, nhà địa chất học Nick Mortimer, trưởng nhóm nghiên cứu, chia sẻ. “Chúng tôi tạo ra bản đồ để cung cấp bức tranh địa chất chính xác về New Zealand cùng khu vực tây nam Thái Bình Dương, hoàn chỉnh và cập nhật hơn trước”.

Nghiên cứu công phu về Zealandia rộng khoảng 5 triệu km2 giúp xác định đó không chỉ là một nhóm đảo và mảnh vỡ mà là một lục địa lớn và riêng biệt đủ để được công nhận chính thức. Zealandia từng là một phần của Gondwana, siêu lục địa bao gồm cả châu Phi và Nam Mỹ. Cách đây 85 triệu năm, Zealandia tách khỏi Gondwana. Mảng đất liền trôi dạt lớn bằng một nửa diện tích Australia là nơi sinh sống của khủng long và có rừng mưa xanh tốt. Hàng triệu năm sau, các mảng kiến tạo trên thế giới bắt đầu tái sắp xếp trong thời kỳ biến động địa chất dữ dội.

Trong thời kỳ này, Thái Bình Dương, mảng kiến tạo lớn nhất thế giới, sụp xuống bên dưới Zealandia. Quá trình hút chìm này khiến nền lục địa vỡ ra và chìm xuống theo, theo Quỹ Khoa học Quốc gia Mỹ.

Hiện nay, khoảng 94% diện tích của Zealandia chìm dưới nước, nhưng một số khu vực của lục địa này vẫn nhô lên, tạo thành New Zealand và các quần đảo nhỏ. Điểm cao nhất của Zealandia là núi Aoraki hay còn gọi là núi Cook (3.724 m). Giới nghiên cứu vẫn còn nhiều điều chưa biết về Zealandia và chưa thể xác định liệu phát hiện về lục địa có thể làm thay đổi mô hình khí hậu trong lịch sử hay không.

An Khang (Theo CNN) – Vnexpress

Nghiên cứu do Giáo sư Nông Văn Hải, Viện Nghiên cứu hệ gene, Viện hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam và Giáo sư Mark Stoneking, Viện Max Planck về Nhân chủng học tiến hóa tại Đức, cùng cộng sự thực hiện đã chỉ ra mối liên hệ về nguồn gốc khác nhau của các dân tộc ở Việt Nam và sự giao thoa, tiếp xúc giữa người Việt Nam với các tộc người trong khoảng thời gian khác nhau, góp phần đưa ra những điểm mới về đa dạng di truyền hệ gene của một khu vực đa sắc tộc như Việt Nam.

Tại tọa đàm “Đa dạng di truyền và nguồn gốc người Việt Nam” tổ chức chiều 12/6, GS Hải cho biết, nhóm nghiên cứu đã phân tích sự đa dạng trong hệ gene ty thể từ 3.000 năm trước cho thấy, người Kinh không có sự khác biệt nhiều về di truyền theo cả dòng bố và dòng mẹ so với các tộc người khác. Tính đa dạng tộc người theo ngữ hệ cũng phản ánh các nguồn gốc khác nhau về tính đa dạng di truyền người Việt Nam.

Nhóm nghiên cứu đã thu thập và phân tích dữ liệu đa hình nucleotide đơn (single nucleotide polymorphisms-SNP) trên toàn bộ hệ gene của dân tộc Kinh và 21 dân tộc khác ở Việt Nam, thuộc năm ngữ hệ chính ở Đông Nam Á, trong đó tập trung đi sâu phân tích hệ gene sử dụng công nghệ mới gene CHIP (gồm khoảng 600.000 điểm thể hiện sự khác biệt về mặt di truyền giữa các cá thể và quần thể). 

“Nghiên cứu được sử dụng các phương pháp hiện đại trong phân tích dữ liệu gene ở quy mô lớn mà các công trình đa dạng di truyền tộc người trên thế giới sử dụng chủ yếu, góp phần làm rõ sự đa dạng về mặt di truyền và xây dựng hệ gene hoàn chỉnh của người Việt Nam”, GS Hải cho biết. Ngoài việc phân tích các alen và haplotype (kiểu gene đơn bội) trong các tộc người Việt, nhóm kết hợp thêm những dữ liệu đã được công bố trước đây từ các nhóm cư dân lân cận và các mẫu khảo cổ để tìm hiểu.

Dữ liệu cho thấy những bằng chứng của sự giao thoa, tiếp xúc giữa người Việt Nam và các tộc người trong khoảng thời gian khác nhau. Có những tộc người tuy gần gũi với tộc khác về mặt ngôn ngữ, nhưng lại có thể khác xa nhau về mặt di truyền, bởi có thể tổ tiên của họ là những nhóm lai, nhưng sau này do ảnh hưởng của văn hóa, điều kiện sống hoặc sự giao lưu tiếp xúc mà các thế hệ sau sử dụng ngôn ngữ của nhóm khác.

Công trình nghiên cứu khám phá sự đa dạng di truyền của người Việt Nam được công bố trên tạp chí Molecular Biology and Evolution ngày 28/4.

GS Hải cho biết, hiện nhóm nghiên cứu tiếp tục phân tích đặc điểm hệ gene của các tộc người khác, cũng như các tộc người đã nghiên cứu với mẫu lớn hơn, nhằm xây dựng bộ dữ liệu hoàn chỉnh hơn về hệ gene người Việt Nam, từ đó những câu trả lời đầy đủ hơn về sự đa dạng di truyền và nguồn gốc của người Việt.

Nguyễn Xuân – Vnexpress