Tổng thống Mỹ Donald Trump nói chính phủ Trung Quốc “đã làm xói mòn tình trạng lâu đời và rất đáng tự hào của thành phố”. “Đó là thảm kịch cho cư dân Hong Kong, người dân Trung Quốc và thực sự là cả người dân trên thế giới”, Trump nói trong cuộc họp báo tại Nhà Trắng ngày 29/5 (sáng 30/5 giờ Hà Nội).

Trước đó, Ngoại trưởng Mike Pompeo hôm 27/5 tuyên bố Hong Kong không còn duy trì mức độ tự chủ cao với Trung Quốc đại lục. Pompeo cho biết đã xác nhận với quốc hội rằng Hong Kong không còn đủ điều kiện để được đối xử theo luật Mỹ áp dụng cho đặc khu trước tháng 7/1997, thời điểm thành phố được Anh bàn giao cho Trung Quốc.

“Tôi đang chỉ đạo chính quyển bắt đầu quá trình loại bỏ các chính sách đã giúp Hong Kong được đối xử đặc biệt”, Trump nói. “Điều này sẽ ảnh hưởng đến nhiều thỏa thuận, từ hiệp ước dẫn độ cho tới kiểm soát xuất khẩu với các công nghệ lưỡng dụng và hơn thế nữa, chỉ có một vài ngoại lệ”.

Đại hội Đại biểu Nhân dân Toàn quốc, tức quốc hội Trung Quốc, ngày 28/5 thông qua nghị quyết luật an ninh Hong Kong. Luật an ninh mới cấm các hành vi và hoạt động ly khai, khủng bố và can thiệp nước ngoài ở Hong Kong, có thể cho phép các cơ quan an ninh và tình báo của Trung Quốc thiết lập cơ sở trong đặc khu.

Mỹ, Anh, Canada và Australia ra nghị quyết chung bày tỏ quan ngại sâu sắc khi “Trung Quốc đại lục quyết định áp luật an ninh mới với Hong Kong”. Ngoại trưởng Anh Dominic Raab nói nước này có thể cấp quốc tịch cho người Hong Kong sở hữu hộ chiếu hải ngoại (BNO), nếu Trung Quốc không rút luật an ninh mới.

Giới chức nhiều nước bày tỏ quan ngại về dự luật an ninh Hong Kong, cảnh báo nguy cơ làm suy yếu nguyên tắc “một quốc gia, hai chế độ”. Tuy nhiên, Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường khẳng định luật an ninh Hong Kong giúp duy trì vững chắc nguyên tắc “một quốc gia, hai chế độ” cùng ổn định lâu dài và thịnh vượng của đặc khu.

Nguyễn Tiến (Theo AFP) – Vnexpress

“Mỹ và Canada đã lợi dụng hiệp ước dẫn độ song phương và tùy tiện thực hiện các biện pháp cưỡng ép đối với một công dân Trung Quốc mà không có lý do chính đáng”, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Triệu Lập Kiên nói trong họp báo thường kỳ hôm nay ở Bắc Kinh, đề cập đến sự việc liên quan Giám đốc Tài chính Huawei Mạnh Vãn Chu.

“Đây là một sự cố chính trị nghiêm trọng, vi phạm các quyền và lợi ích hợp pháp của công dân Trung Quốc”, ông Triệu nói thêm.

Ông cho rằng mục đích của Mỹ trong trường hợp này là nhằm đàn áp Huawei và các công ty công nghệ cao khác của Trung Quốc, thêm rằng Canada đang đóng vai trò “đồng phạm” của Mỹ. Người phát ngôn Bộ ngoại giao Trung Quốc nhấn mạnh chính phủ nước này kiên định việc bảo vệ các quyền và lợi ích hợp pháp của công dân và doanh nghiệp Trung Quốc.

Tuyên bố được đưa ra sau khi tòa án Canada ra phán quyết bất lợi cho bà Mạnh hôm 27/5, khiến Giám đốc Tài chính Huawei đứng trước nguy cơ bị xem xét dẫn độ sang Mỹ.

Bà Mạnh, 48 tuổi, là con gái của nhà sáng lập Huawei Nhậm Chính Phi, bị bắt vào tháng 12/2018 tại Vancouver, Canada, theo yêu cầu từ phía Mỹ. Bà bị cáo buộc lách lệnh trừng phạt của Mỹ để làm ăn với Iran, lừa đảo Ngân hàng Hong Kong và Thượng Hải (HSBC) về mối quan hệ này, khiến HSBC có nguy cơ bị trừng phạt do vi phạm lệnh trừng phạt do Washington áp lên Tehran.

Các công tố viên Canada lập luận rằng họ có đủ điều kiện kết luận Giám đốc Tài chính Huawei phạm tội kép và việc thả bà này có thể làm ảnh hưởng tới uy tín của Canada trong việc thực hiện nghĩa vụ dẫn độ tội phạm quốc tế. Phán quyết của tòa Canada về Mạnh Vãn Chu ngày 27/5 sẽ mở đường cho các phiên điều trần dẫn độ bà này sang Mỹ, bắt đầu từ tháng 6.

Tập đoàn Huawei hôm qua tuyên bố rất thất vọng trước phán quyết của tòa án Canada, song kỳ vọng rằng hệ thống tư pháp nước cuối cùng sẽ cho thấy bà Mạnh “hoàn toàn vô tội”. Đại sứ quán Trung Quốc tại Canada bày tỏ không hài lòng với phán quyết, đề nghị Canada thả bà Mạnh về nước.

Trước các cáo buộc liên quan, bà Mạnh khẳng định vô tội và quyết đấu tranh với lý do các hành động của bà không vi phạm luật pháp Canada. Bà Mạnh hiện được tại ngoại và phải đeo vòng theo dõi điện tử, bị quản thúc tại gia từ 23h đến 6h, nhưng được tự do đi lại trong thành phố Vancouver nếu có người giám sát an ninh.

Mai Lâm (Theo Reuters/CGTN) – Vnexpress

Chính phủ Indonesia sắp nới lỏng lệnh phong tỏa từng phần vào đầu tháng 6, cố gắng thiết lập nhịp sống bình thường mới. Trong nỗ lực trấn an người dân về việc nới lỏng các hạn chế ngăn ngừa Covid-19, Bộ trưởng An ninh Mohammad Mahfud đã so sánh nCoV với các bà vợ.

“Chúng ta cứ trốn tránh mãi ư? Chúng ta có thể thích nghi với hoàn cảnh mà vẫn chú ý tới sức khỏe của mình”, Mohammad Mahfud nói trong một video đăng trên YouTube hôm 27/5.

“Một hôm, tôi nhận được ảnh chế từ Bộ trưởng Đầu tư và Hàng hải Luhut Pandjaitan, trong đó viết rằng ‘nCoV cũng giống như vợ. Ban đầu, ta cố kiểm soát nó rồi nhận ra không thể. Vậy là ta phải học cách sống chung với nó'”, ông phát biểu bằng tiếng Anh.

Bình luận của Bộ trưởng An ninh Indonesia lập tức bị các nhóm bảo vệ quyền phụ nữ chỉ trích.

“Tuyên bố này không chỉ phản ánh sự bất lực của chính phủ trong việc xử lý Covid-19, mà còn thể hiện thái độ phân biệt giới tính và phụ nữ của một quan chức chính quyền”, trích tuyên bố của Hiệp hội Đoàn kết Phụ nữ. “Cười cợt về phụ nữ sẽ làm bình thường hóa thói quen bạo lực với phụ nữ”.

Người dùng mạng xã hội Indonesia cũng lên án Mohammad Mahfud. “Đàn ông khi kết hôn với phụ nữ mà có ý định kiểm soát cô ấy là một kẻ tồi tệ. So sánh phụ nữ với virus là xúc phạm”, một người dùng Twitter có tên Deslina viết.

Indonesia đang triển khai 340.000 nhân viên an ninh tới 4 tỉnh Jakarta, Tây Java, Tây Sumatra và Gorontalo để thực thi “nhịp sống bình thường mới”, tướng Hadi Tjahjanto, tư lệnh các lực lượng vũ trang Indonesia, nói. 

Họ có nhiệm vụ đảm bảo người dân tuân thủ hướng dẫn y tế do chính phủ ban hành, bao gồm đeo khẩu trang và giãn cách xã hội. Nhiều người Indonesia lo ngại về kế hoạch tái mở cửa nền kinh tế tại thời điểm đường cong Covid-19 chưa được làm phẳng. 

Covid-19 xuất hiện ở 212 quốc gia và vùng lãnh thổ, khiến hơn 5,8 triệu người nhiễm và 360.000 người chết. Indonesia hôm 28/5 báo cáo 24.538 ca nhiễm, 1.496 ca tử vong.

Hồng Hạnh (Theo SCMP) – Vnexpress