Sau hai thành công vừa qua ở giải U23 châu Á 2018 và ASIAD 18, đội tuyển Việt Nam sẽ hành quân tới AFF Cup với một vị thế khác. Cùng Thái Lan, Việt Nam là ứng cử viên hàng đầu cho ngôi vô địch.
Hành trình của HLV Park Hang-seo và các học trò có nhiều nét gợi nhắc lại hành trình lịch sử của tuyển Việt Nam 10 năm về trước.
Năm 2007, đội tuyển Việt Nam lọt vào tứ kết Asian Cup ngay trong lần đầu tiên tham dự. Thành công tại sân chơi châu lục là bước đà hoàn hảo để đoàn quân đỏ chinh phục AFF Cup sau đó một năm. Việt Nam năm ấy được dẫn dắt bởi một HLV ngoại (Henrique Calisto), có một dàn cầu thủ trẻ mới 23-24 tuổi gồm Công Vinh, Tài Em, Minh Phương, Tấn Tài…
10 năm sau ngày ấy, tuyển Việt Nam hôm nay cũng được dẫn dắt bởi một HLV ngoại (Park Hang-seo). Đội tuyển hôm nay còn trẻ hơn ngày ấy với dàn trụ cột chỉ ở độ tuổi U23 gồm Quang Hải, Tiến Dũng, Xuân Trường, Duy Mạnh… Những chàng trai áo đỏ cũng tiến vào AFF Cup sau 2 thành công rực rỡ ở sân chơi châu lục.
Ngược về quá khứ xa hơn, vào năm 1998, đúng 10 năm trước 2008, vẫn với một HLV ngoại (Alfred Riedl), đội tuyển Việt Nam lần đầu tiên có mặt ở chung kết AFF Cup – thành tích tốt nhất của bóng đá Việt Nam thời điểm ấy.
Chu kỳ 10 năm, một HLV ngoại, một lứa cầu thủ trẻ và thành công tới ngay sau vinh quang châu lục, công thức vinh quang của bóng đá Việt Nam đang một lần nữa trở lại trên con đường của Văn Quyết và các đồng đội.
Có thể dễ dàng nhận ra những chiến công lớn nhất trong lịch sử bóng đá Việt Nam luôn gắn với các chiến lược gia ngoại quốc. Trước Alfred Riedl, Henrique Calisto và Park Hang-seo, tấm huy chương quốc tế đầu tiên của đội tuyển Việt Nam sau đổi mới cũng được một người Đức mang về. Đó là Karl-Heinz Weigang ở SEA Games 1995.
Hơn 20 năm sau ngày hội nhập quốc tế, bóng đá Việt Nam vẫn phải nhờ tới những chiến lược gia ngoại. Với trình độ vượt trội, phương pháp làm việc tân tiến, không bị tác động bởi các phe phái, họ đã giúp bóng đá Việt Nam bước lên những nấc thang mới.
Tương đồng với mỗi thành công, họ lại tạo ra một thế hệ cầu thủ mới. Weigang, Riedl tạo nên Hồng Sơn, Huỳnh Đức, Minh Chiến… Ông Calisto nâng tầm thế hệ Công Vinh, Tài Em, Tấn Tài…
Với ông Park Hang-seo, thế hệ Quang Hải, Tiến Dũng, Duy Mạnh… là niềm tự hào.
Trong danh sách 23 tuyển thủ Việt Nam dự AFF Cup 2018, có tới 13 cái tên chưa từng dự giải. Phần lớn trong số họ là thành viên của đội hình đã chinh chiến tại U23 châu Á và ASIAD 18. Đó là lứa cầu thủ đầu tiên mà ông Park có điều kiện đồng hành lâu dài khi tới Việt Nam, là lứa đầu tiên được ông gắn bó, chỉ bảo tận tình.
Ông đưa họ tới 2 đỉnh cao bóng đá châu lục. Ông giúp nhiều người trong số họ bước ra ánh sáng. Đổi lại, họ quên mình vì ông, đưa ông tới đỉnh cao sự nghiệp.
Thiết kế hàng thủ 3 người của ông Park giúp Đình Trọng từ vô danh trở thành cái tên không thể thay thế ở đội tuyển. Quyết định kéo Quang Hải sang cánh phải tạo nên một trong những tiền vệ công hay nhất lịch sử bóng đá Việt. Ông Park thậm chí hy sinh Văn Lâm để một tuyển thủ U23 là Tiến Dũng được tỏa sáng trên đất Indonesia.
Các quyết định của ông, dù vô tình hay hữu ý, đều mang tới sự ưu ái cho lứa cầu thủ này. Trong danh sách 7 cái tên bị loại khỏi tuyển Việt Nam trước AFF Cup, chỉ một mình Minh Vương thuộc lứa U23. Những cầu thủ kỳ cựu như Đinh Thanh Trung hay trước đó là Văn Lâm ở ASIAD đều bị loại. Nhiều người nói rằng chỉ cần là thành viên U23 Việt Nam, bạn sẽ chắc suất dưới thời Park Hang-seo.
Thế hệ ấy do một tay ông Park xây dựng. Thành bại của họ là danh dự, niềm tự hào của chính ông. Sự có mặt của ông Park Hang-seo ở đội tuyển sẽ giúp thế hệ ấy có chỗ đứng vững chắc trong nhiều năm nữa. Và chính họ sẽ là người kế thừa di sản của ông Park ở Việt Nam.
20 năm sau ngày Riedl đưa tuyển Việt Nam tới chung kết AFF Cup 1998, những người học trò của ông ngày ấy vẫn đang khuynh đảo V.League. Nguyễn Hữu Thắng từng làm HLV trưởng tuyển Việt Nam, Lê Huỳnh Đức tạo nên một đế chế tại Đà Nẵng với cách chơi giống hệt người thầy, những học trò khác như Quang Hà, Đức Thắng, Văn Sỹ đều đạt thành tựu lớn trong sự nghiệp huấn luyện.
10 năm sau, thế hệ của Calisto cũng đang để lại dấu ấn đậm nét. HLV Phan Thanh Hùng – trợ lý số một của ông “Tô” – là kiến trúc sư trưởng cho CLB hay nhất kỷ nguyên V.League Hà Nội.
Ông Hùng chính là người trực tiếp tổ chức các bài tập của tuyển Việt Nam năm 2008, là người thấm nhuần hơn cả triết lý Calisto ở Việt Nam. Nhiều người nói rằng CLB Hà Nội là hình ảnh phản chiếu của tuyển Việt Nam 2008: nhỏ, ngắn, trực diện và hiệu quả.
Rất nhiều học trò của ông Calisto cũng đang bước vào con đường huấn luyện. Tài Em, Minh Phương đều cầm quân V.League từ mùa trước, Như Thành, Dương Hồng Sơn, Vũ Phong đều đang làm việc ở các đội trẻ.
Rất nhiều năm sau ngày rời Việt Nam, ảnh hưởng của những Riedl, Calisto vẫn rất đậm nét. Họ không chỉ tạo nên chiến thắng, họ còn tạo ra những lớp người kế thừa và lan tỏa những giá trị mới cho nền bóng đá.
Đó cũng là điều người hâm mộ chờ đợi ở ông Park.
Đương nhiên, so sánh ông Park với 2 người tiền nhiệm là hơi vội vàng. Bởi họ đều có hơn một thập kỷ gắn bó với Việt Nam. Họ không chỉ hiểu đội tuyển mà còn am tường sâu sắc bóng đá, con người Việt. Bản thân Riedl từng có tuyên bố mang tính biểu tượng, khái quát lại cả nền bóng đá (bóng đá Việt Nam xây nhà từ nóc).
Để tạo ra những di sản ấy, ông Park Hang-seo cần thêm thời gian.
VFF cũng phải chú ý, tận dụng và sử dụng hết chất xám của những chuyên gia nước ngoài. Các trợ lý Việt Nam cần phải làm việc gần hơn với thầy Park. Chính họ và những tuyển thủ hôm nay sẽ là người giữ gìn di sản tương lai của HLV Park Hang-seo.
Đương nhiên, để tạo lập được di sản, ông Park cần chiến thắng trước đã.
Dù đã đạt được 2 chiến công phi thường tại U23 châu Á và ASIAD, hãy nhớ ông Park vẫn chưa có trong tay bất kỳ chức vô địch chính thức nào. Đăng quang AFF Cup ở cấp độ Đông Nam Á là danh hiệu khả dĩ nhất mà HLV Park Hang-seo có thể mang về.
Trong kế hoạch năm 2018 của Liên đoàn Bóng đá Việt Nam, AFF Cup cũng là mục tiêu hàng đầu, giải đấu quan trọng bậc nhất. Đây vừa là giải khu vực đầu tiên, vừa là lần đầu ông Park cầm quân tuyển quốc gia tại một sự kiện ngắn ngày.
Thử thách với chiến lược gia người Hàn Quốc không hề đơn giản. Trước ông Park, hai người tiền nhiệm là Toshiya Miura và Hữu Thắng đều đã bại trận ở bán kết. Nhưng các diễn biến gần đây của bóng đá Đông Nam Á lại ủng hộ ông. Bởi các đối thủ chính đều đã sa sút đáng kể.
Đương kim vô địch 2 kỳ AFF Cup gần nhất Thái Lan sẽ không có trong đội hình 4 danh thủ hàng đầu. Sự vắng mặt của bộ tứ Chanathip Songkrasin, Teerasil Dangda, Theerathon Bunmathan và Kawin Thamsatchanan sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức mạnh người Thái. Quan trọng hơn, bóng đá Thái đã không còn xem AFF Cup là mục tiêu tối thượng.
Thái Lan sa thải Kiatisak Senamuang dù ông mang về 4 chức vô địch Đông Nam Á sau 2 năm. Họ bổ nhiệm Milovan Rajevac với tham vọng cực kỳ rõ ràng: Asian Cup. Như tuyên bố của ông Rajevac hồi tháng 9: “May mắn cho Thái Lan vì chúng ta sẽ có những cầu thủ tốt nhất đang thi đấu tại nước ngoài ở giải đấu quan trọng nhất. Đó là Asian Cup 2019”.
Sau Thái Lan, đội Á quân 2016 Indonesia cũng chìm trong khủng hoảng. HLV trưởng Luis Milla chia tay đội tuyển quốc gia chưa đầy 20 ngày trước AFF Cup. Liên đoàn Indonesia tiếp tục mâu thuẫn với các CLB trong vấn đề gọi cầu thủ.
Ngôi sao lớn nhất Stefano Lilipaly nói thẳng anh phải miễn cưỡng có mặt ở đội tuyển. Như cảm thấy mọi thứ chưa đủ nghiêm trọng, tiền vệ trẻ Saddil Ramdani tiếp tục bị đuổi khỏi đội tuyển vì bạo hành bạn gái.
Một đối thủ lớn khác của tuyển Việt Nam là Malaysia cũng không có sự chuẩn bị ấn tượng. Đội bóng của ông Tan Cheng Hoe thắng 3 trong 5 trận đấu chuẩn bị. Nhưng 2 cuộc đối đầu quan trọng nhất với Kyrgyzstan và Đài Loan Trung Quốc, Malaysia đều thua. AFF Cup lần gần nhất, Malaysia cũng gục ngã trước Việt Nam và bị loại từ vòng bảng.
Những cái tên còn lại của Đông Nam Á đều có vấn đề riêng. Singapore từ lâu không còn nằm trong nhóm đội mạnh, Myanmar vẫn thất thường còn Lào, Campuchia hay Timor-Leste đều chưa đáng được nhắc tên. Philippines mới có Sven-Goran Eriksson cực kỳ đẳng cấp trên băng ghế chỉ đạo. Nhưng vừa ra mắt tuyển quốc gia ngày 5/11, Eriksson giống như “của để dành” cho tương lai hơn là hiện tại.
Khi tất cả các đối thủ đều gặp vấn đề, tuyển Việt Nam lại đang cho thấy sự ổn định. AFF Cup 2018 là giải đấu lớn thứ ba liên tiếp của lứa trẻ Park Hang-seo trong năm nay. Chơi cực kỳ thăng hoa ở châu lục, các cầu thủ trẻ tràn đầy tự tin khi được trở lại sân chơi khu vực.
Cục diện bàn cờ giờ nằm trong tầm tay ông Park và học trò. Chỉ cần duy trì phong độ hiện tại, lịch sử đang vẫy gọi đội tuyển Việt Nam.
Thanh Hà (Zing.vn)
