Theo kết quả tổng điều tra dân số mới công bố, Việt Nam đang trong ngưỡng cơ cấu dân số vàng, với số người trong độ tuổi lao động 15-64 tuổi chiếm 68% tổng dân số. Tuy nhiên, tốc độ già hóa lại đang diễn ra rất nhanh. Tỷ lệ dân số có độ tuổi trên 65 hiện chiếm 7,76%, chỉ số già hóa tăng hai con số so với cách đây 10 năm và gấp hai lần so với năm 1999.
Ở các nước phát triển, quá trình chuyển đổi từ già hóa dân số sang dân số già phải mất hàng chục năm, thậm chí hàng trăm năm, nhưng Việt Nam chỉ khoảng 17-20 năm. Dự báo đến 2050, Việt Nam sẽ trở thành “nước siêu già” với tỷ lệ người trên 65 tuổi chiếm 18%.
Tại Hội nghị công bố kết quả tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019 sáng nay (19/12), Phó thủ tướng yêu cầu nghiên cứu những số liệu thống kê để tìm giải pháp khắc phục tình trạng “chưa giàu đã già” của Việt Nam và để vượt qua bẫy thu nhập trung bình.
Cũng nhắc đến vấn đề dân số già, tuy nhiên bà Naomi Kitahara, trưởng đại diện Quỹ dân số Liên hiệp quốc cho rằng, Việt Nam có thể tận dụng những cơ hội từ điều này, thay vì chỉ nhìn nhận theo khía cạnh tiêu cực.
Người cao tuổi, đặc biệt là những người mới bước vào nhóm đầu, là nguồn nhân lực quan trọng, giàu kinh nghiệm và vẫn có thể đóng góp vào sự phát triển của đất nước. Bên cạnh đó, bà Kitahara cho rằng, xã hội già hóa còn mang lại cơ hội cho các ngành kinh tế hỗ trợ, như cơ hội chăm sóc sức khỏe người cao tuổi.
“Trong bối cảnh Việt Nam đang hội nhập ngày càng sâu rộng hơn với cuộc cách mạng 4.0, chúng ta có nhiều cơ hội để hỗ trợ mọi tầng lớp xã hội, để không ai bị bỏ lại phía sau”, đại diện Quỹ dân số Liên hiệp quốc đánh giá.
Tổng dân số Việt Nam đến ngày 1/4/2019 là hơn 96,2 triệu người, đứng thứ ba trong khu vực và thứ 15 trên thế giới. So với số liệu từ đợt tổng điều tra năm 2009, dân số Việt Nam tăng 10,4 triệu người. Tỷ lệ tăng dân số bình quân năm giai đoạn 2009-2019 đạt 1,14%, giảm nhẹ so với tốc độ tăng 1,18% của thập kỷ trước đó.
Xu hướng sinh hai con ở Việt Nam vẫn là phổ biến nhưng tỷ lệ sinh tại khu vực thành thị, đặc biệt là thành phố lớn có xu hướng giảm dần.
TP HCM có mức sinh thấp nhất cả nước với 1,39 con mỗi phụ nữ, so với mức sinh cao nhất tại Hà Tĩnh là 2,83 con. Tổng tỷ lệ sinh tại khu vực thành thị cũng thấp hơn nông thôn với 1,83 con, so với mức 2,26 tại khu vực nông thôn. Xét theo trình độ học vấn, phụ nữ có trình độ đại học có mức sinh thấp nhất, chỉ đạt trung bình 1,85 con. Tỷ lệ sinh duy trì ở mức ổn định với 2,09 con mỗi phụ nữ.
Minh Sơn – Vnexpress
