“Triều Tiên đã cho nổ tung Văn phòng Liên lạc chung Kaesong lúc 14h49” hôm nay (12h49 giờ Hà Nội), theo Choi Hyun-soo, phát ngôn viên Bộ Thống nhất Hàn Quốc, nơi xử lý các vấn đề trong mối quan hệ liên Triều.
Thông báo được đưa ra vài phút sau khi hãng thông tấn Yonhap của Hàn Quốc dẫn các nguồn tin quân sự giấu tên cho biết tiếng nổ lớn được nghe thấy và khói bốc lên từ khu phức hợp công nghiệp chung ở thành phố biên giới Kaesong, nơi đặt văn phòng liên lạc Triều Tiên – Hàn Quốc.
Một nguồn tin quân sự Hàn Quốc nói rằng có những dấu hiệu trước đó trong ngày cho thấy Triều Tiên sẽ phá hủy văn phòng và các quan chức quân đội Hàn Quốc đã theo dõi hình ảnh giám sát trực tiếp khi tòa nhà bị thổi tung.
“Chúng tôi đang theo dõi chặt chẽ tình hình. Quân đội của chúng tôi duy trì tư thế sẵn sàng để có thể ứng phó trong mọi tình huống”, phát ngôn viên Choi Hyun-soo nói thêm.
Văn phòng Liên lạc chung Liên Triều được xây dựng tại khu công nghiệp Kaesong theo Tuyên bố Panmunjom được lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un ký với Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in trong cuộc gặp thượng đỉnh ngày 27/4/2018. Văn phòng này đóng vai trò như đại sứ quán hai nước, đồng thời cung cấp kênh liên lạc trực tiếp giữa hai miền bán đảo Triều Tiên. Hàng chục quan chức hai nước làm việc trong tòa nhà này và quan chức Hàn Quốc tới làm việc tại đây mỗi tuần.
Quan hệ giữa hai miền bán đảo xấu đi kể từ khi các cuộc đàm phán hạt nhân giữa Washington và Bình Nhưỡng lâm vào bế tắc. Bình Nhưỡng gần như cắt đứt liên lạc với Seoul sau hội nghị thượng đỉnh Mỹ – Triều năm ngoái.
Các hoạt động tại Văn phòng Liên lạc liên Triều cũng bị đình chỉ vì đại dịch Covid-19 và Triều Tiên đã tiến hành hàng chục cuộc thử nghiệm vũ khí tầm ngắn từ đầu năm tới nay. Hầu hết thỏa thuận quân sự Hàn – Triều, được ký kết trong chuyến thăm của Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in đến Triều Tiên năm 2018, cũng không được thực hiện.
Từ đầu tháng 6, Triều Tiên liên tục chỉ trích Hàn Quốc vì không ngăn chặn các nhà hoạt động thả truyền đơn qua biên giới. Bình Nhưỡng sau đó ra một loạt các tuyên bố phản đối, trong khi hãng thông tấn nhà nước KCNA mô tả việc phát tán truyền đơn là “hành động tấn công phủ đầu trước chiến tranh”.
Kim Yo-jong, em gái lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un cuối tuần trước tuyên bố văn phòng liên lạc sẽ sớm “hoàn toàn sụp đổ”. “Trước mắt, khung cảnh bi thảm sẽ diễn ra khi Văn phòng Liên lạc chung vô dụng hoàn toàn sụp đổ”, Kim Yo-jong nói hôm 13/6.
Chi đoàn thanh niên tại một mỏ than của Triều Tiên sau đó tuyên bố họ sẵn sàng tham gia đặt thuốc nổ để “thổi tung” văn phòng này.
Các nhà phân tích cho rằng Bình Nhưỡng có thể đang tìm cách tạo ra một cuộc khủng hoảng để tăng áp lực lên Seoul trong lúc các cuộc đàm phán hạt nhân với Washington đang bế tắc.
“Triều Tiên thất vọng vì Hàn Quốc đã thất bại trong việc đưa ra kế hoạch thay thế nhằm hồi sinh các cuộc đàm phán Mỹ – Triều. Bình Nhưỡng kết luận Seoul đã thất bại trong vai trò trung gian hòa giải”, Cheong Seong-chang, giám đốc Viện Nghiên cứu Sejong về Triều Tiên cho hay.
Quân đội Triều Tiên sáng nay thông báo đã “sẵn sàng” hành động chống lại Hàn Quốc, bao gồm tái bố trí lực lượng tại khu phi quân sự ngăn cách hai miền.
Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in hôm qua kêu gọi Triều Tiên kiềm chế, không làm gia tăng căng thẳng và trở lại đối thoại. Cố vấn An ninh Quốc gia Hàn Quốc Chung Eui-yong hôm 14/6 chủ trì cuộc họp khẩn về Triều Tiên nhằm đánh giá tình hình hiện tại trên bán đảo, cũng như cách phản ứng của Seoul với những tuyên bố cứng rắn của Bình Nhưỡng
Huyền Lê (Theo Yonhap, AFP, Reuters) – Vnexpress
