Theo Deadline, lễ trao giải ngày 28/2 ở Paris (Pháp) gây bàn tán ở hạng mục đạo diễn. Khi Polanski được xướng tên với An Officer and a Spy, nhiều người rời sự kiện để phản đối, trong đó có đạo diễn Céline Sciamma, diễn viên Adèle Haenel (nhận đề cử nữ chính với Portrait Of A Lady On Fire). Trên đường đi, Haenel bày tỏ giận dữ qua nét mặt, động tác vung tay và thốt lên: “Nhục nhã”.
Nghệ sĩ hài Florence Foresti – người giới thiệu chương trình – cũng không quay lại sân khấu sau hạng mục, bình luận “Kinh tởm” trên Instagram. Khi tác phẩm đoạt giải trang phục và kịch bản chuyển thể, khán phòng đã xuất hiện sự khó chịu. Nhưng việc chính Polanski được xướng tên khiến nhiều người phản ứng mạnh. Bộ trưởng Văn hóa Pháp Franck Riester cho rằng việc ông thắng giải là một biểu tượng xấu trong cuộc đấu tranh chống bạo lực tình dục và phân biệt giới tính.
Đạo diễn sinh năm 1933 không xuất hiện ở sự kiện. “Làm sao tôi có thể đến? Chúng ta đều biết đêm đó sẽ diễn ra thế nào. Các nhà hoạt động đe dọa tôi và thông báo sẽ biểu tình trước tòa nhà Salle Pleyel (nơi tổ chức sự kiện). Nó nhiều khả năng giống một hội nghị hơn là buổi vinh danh điện ảnh”, ông nói trên Variety.
Giải César lần 45 bị phản đối từ tháng 1, khi trao 12 đề cử cho phim của Polanski. Ông sống ở châu Âu từ năm 1978 để tránh án phạt tội ấu dâm ở Mỹ. Năm 1977, đạo diễn chuốc rượu, chất kích thích rồi cưỡng bức người mẫu Samantha Geimer (13 tuổi). Polanski bị tạm giam 42 ngày và bị kết tội năm 1978. Trước tin đồn sắp lãnh án tù 50 năm, ông trốn sang Pháp. Dù người bị hại xin kết thúc vụ án, tòa án Mỹ bác bỏ và muốn dẫn độ Polanski về nước này.
Trong phong trào chống xâm hại tình dục gần đây, sự việc bị khơi lại, khiến đạo diễn bị đuổi khỏi Viện Hàn lâm Điện ảnh Mỹ. Hồi tháng 11/2019, ông lại bị diễn viên Valentine Monnier tố cáo cưỡng hiếp năm 1975. Dù không bị kết tội, Polanski nhận nhiều chỉ trích, trong đó một số người biểu tình khi phim của ông ra rạp.
Sự kiện của Polanski được truyền thông Âu Mỹ quan tâm hơn cả giải cao nhất ở César – “Phim xuất sắc” – cho Les Misérables. Tác phẩm của đạo diễn Ladj Ly lên ngôi sau một năm thành công ở nhiều sự kiện, thắng giải của ban giám khảo (Jury Prize) tại LHP Cannes 2019, nhận ba đề cử ở giải Phim châu Âu năm 2019, vào top 10 hạng mục phim quốc tế ở Oscar 2020. Roschdy Zem (Oh Mercy!) và Anaïs Demoustier (Alice and the Mayor) lần lượt thắng nam và nữ chính.
Giải César ra đời từ năm 1976, do Viện Hàn lâm Điện ảnh Pháp tổ chức, được xem như Oscar nước Pháp, tổ chức thường niên để vinh danh các tác phẩm điện ảnh nước này. Polanski từng tám lần thắng giải tại đây, ở các hạng mục đạo diễn, biên kịch và phim hay nhất.
* Các giải thưởng chính ở César Awards 2020
Ân Nguyễn – Vnexpress
