Phó tổng thống Mỹ Mike Pence muốn “để dành” phương án kích hoạt Tu chính án 25 trong trường hợp Tổng thống Donald Trump có những hành động “liều lĩnh” đe dọa đến an ninh quốc gia, một nguồn tin thân cận với Pence ngày 9/1 cho hay.
Các cố vấn của Pence quan ngại việc kích hoạt Tu án chính thứ 25 hoặc quy trình xem xét miễn nhiệm trong hoàn cảnh hiện nay có nguy cơ khiến Trump có những “hành động khiến nước Mỹ gặp rủi ro”.
Nguồn tin cho biết Pence và các cố vấn hy vọng sẽ tạo cầu nối cho chính quyền tiếp theo và làm hết sức có thể để Tổng thống đắc cử Joe Biden đối phó với đại dịch Covid-19. Tuy nhiên, nguồn tin cho biết tùy chọn kích hoạt Tu án chính 25 cần được bảo lưu dựa trên các hành động của Trump tuần qua.
Thượng nghị sĩ Cộng hòa Patrick Toomey, bang Pennsylvania, ngày 9/1 nói Tổng thống Trump “đáng bị xem xét miễn nhiệm”. Trước Toomey, hai đảng viên Cộng hòa là hạ nghị sĩ Adam Kinzinger và thượng nghị sĩ Lisa Murkowski tuyên bố Trump nên rời nhiệm sở trước hạn. Thượng nghị sĩ Cộng hòa Ben Sasse cho biết sẽ cân nhắc đề xuất xem xét miễn nhiệm của Hạ viện.
Trump bị cho là có liên quan đến vụ người biểu tình xâm chiếm tòa nhà quốc hội Mỹ hôm 6/1, làm gián đoạn quy trình chứng nhận kết quả bầu cử của đại cử tri đoàn. Ít nhất 5 người chết và nhiều người bị thương trong vụ bạo động, cơ quan chức năng đã bắt một số người tham gia vụ xâm chiếm tòa nhà quốc hội Mỹ.
Điều 4 trong Tu án chính 25 của Hiến pháp Mỹ quy định phó tổng thống với sự ủng hộ của đa số quan chức cấp cao trong nội các có thể nộp văn bản lên lưỡng viện quốc hội Mỹ tuyên bố tổng thống không thể thực thi quyền lực và nhiệm vụ của mình. Khi đó, phó tổng thống sẽ lập tức trở thành quyền tổng thống.
Chủ tịch Hạ viện Mỹ Nancy Pelosi ngày 8/1 cho biết đã chỉ thị Ủy ban Quy tắc chuẩn bị tiến tới đề xuất xem xét bãi nhiệm Trump nếu Tổng thống Mỹ không từ chức hoặc Pence không kích hoạt Tu án chính 25 của Hiến pháp Mỹ.
Pelosi cùng ngày thảo luận với đại tướng Mark Milley, Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Mỹ về “các biện pháp phòng ngừa” nhằm ngăn Trump ra lệnh tấn công hạt nhân trong những ngày tại nhiệm cuối cùng.
Nguyễn Tiến (Theo CNN, NY Times) – Vnexpress
