Có những loại thực phẩm làm gia tăng nguy cơ ung thư. Ngược lại, có những loại thực phẩm có thể giúp phòng ngừa ung thư. Vậy, ăn như thế nào để tránh ung thư?
Theo bác sĩ chuyên khoa 2 Nguyễn Văn Tiến, Trưởng khoa Ngoại 1, Bệnh viện Ung bướu TP.HCM: Nhiều công trình nghiên cứu đã cho thấy những thay đổi đơn giản về lối sống, trong đó có tuân thủ chế độ ăn uống lành mạnh, có thể ngăn ngừa được 30 – 50% các loại ung thư. Dinh dưỡng cũng đóng vai trò quan trọng trong việc điều trị và đương đầu với ung thư.
Bác sĩ Tiến tư vấn các loại thực phẩm đã có bằng chứng khoa học có thể làm tăng nguy cơ bị ung thư.
Ngũ cốc tinh chế
Ngũ cốc tinh chế là các loại ngũ cốc đã được chiết tách, sản xuất qua quá trình tinh luyện. Ngũ cốc tinh chế đã được thay đổi lớn so với thành phần tự nhiên của chúng. Quá trình tinh chế loại bỏ cám và mầm; trộn, tẩy trắng và bổ sung các vi chất, dưỡng chất trở lại sản phẩm.
Tuy nhiên, vì các chất dinh dưỡng bổ sung chỉ đại diện cho một phần nhỏ của các chất dinh dưỡng đã bị loại bỏ, ngũ cốc tinh chế được coi là dinh dưỡng kém hơn so với ngũ cốc nguyên cám.
Một nghiên cứu trên 47.000 người lớn cho thấy những ai có chế độ ăn giàu ngũ cốc tinh chế, có khả năng tử vong do ung thư đại tràng cao gần gấp 2 lần so với những người có chế độ ăn ít tinh bột tinh chế.
Đường và thực phẩm chế biến sẵn
Thực phẩm chế biến sẵn chứa nhiều đường, ít chất xơ và chất dinh dưỡng, có liên quan đến nguy cơ cao bị ung thư. Cụ thể, các nhà khoa học đã chứng minh một chế độ ăn khiến lượng đường trong máu tăng đột biến có liên quan đến việc tăng nguy cơ một số loại ung thư như dạ dày, vú và đại tràng.
Lượng đường và insulin trong máu cao là những yếu tố nguy cơ gây ra ung thư. Insulin đã được chứng minh là kích thích tế bào phân chia, giúp cho tế bào ung thư tăng trưởng và lan tràn, làm cho nó khó bị tiêu diệt.
Hơn thế nữa, nồng độ insulin và đường huyết cao có thể góp phần gây viêm trong cơ thể. Về lâu dài, dẫn đến sự phát triển của các tế bào bất thường và có khả năng dẫn đến ung thư.
Điều này cũng lý giải vì sao người bị tiểu đường – một tình trạng đặc trưng bởi nồng độ insulin và đường huyết cao – có nguy cơ cao bị một số loại ung thư.
Thịt chế biến sẵn
Thịt chế biến sẵn là thịt đã qua xử lý để bảo quản hương vị bằng cách ướp, muối hay xông khói. Chúng bao gồm xúc xích, giăm bông, thịt xông khói và một số loại thịt nguội.
Cơ quan nghiên cứu quốc tế về Ung thư (IARC) coi thịt chế biến sẵn là chất gây ung thư. Những nghiên cứu đã cho thấy mối liên hệ giữa việc tiêu thụ quá nhiều những loại thịt chế biến sẵn và sự gia tăng nguy cơ ung thư. Trong đó, có một đánh giá lớn thấy rằng những người ăn nhiều thịt chế biến sẵn có 20 – 50% nguy cơ ung thư đại trực tràng hơn so với nhũng người ăn ít hay không ăn thực phẩm này.
Một số nghiên cứu cũng cho thấy sự tương quan giữa việc ăn thịt đỏ làm tăng nguy cơ ung thư. Tuy nhiên, những nghiên cứu này thường không phân biệt giữa thịt chế biến sẵn và thịt đỏ chưa chế biến, dẫn đến kết quả sai lệch.
Thực phẩm bị khét
Nấu một số thực phẩm ở nhiệt độ cao, như nướng, chiên, xào, có thể tạo ra các hợp chất có hại như amin dị vòng (HA) và các sản phẩm glycat hóa bền vững (AGEs).
Sự tích tụ quá mức của các hợp chất có hại này có thể góp phần gây viêm và đóng vai trò trong sự phát triển của bệnh ung thư và một số bệnh khác.
Để giảm thiểu nguy cơ ung thư, lời khuyên là tránh đốt cháy thực phẩm và chọn các phương pháp nấu ăn nhẹ nhàng hơn (đặc biệt là khi nấu thịt) chẳng hạn như hấp, hầm hoặc luộc. Ướp thực phẩm cũng có thể có ích.
Quá nhiều bơ sữa
Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng tiêu thụ quá nhiều bơ sữa có thể làm tăng nguy cơ ung thư tuyến tiền liệt.
Một nghiên cứu theo dõi gần 4.000 đàn ông bị ung thư tuyến tiền liệt. Kết quả cho thấy lượng sữa nguyên chất tăng cao làm tăng nguy cơ bệnh tiến triển và tử vong. Vẫn cần nhiều nghiên cứu hơn để xác định nguyên nhân cụ thể và cơ chế tác động.
Các giả thuyết hiện cho rằng những phát hiện này là do sự gia tăng canxi, yếu tố tăng trưởng giống insulin 1 (IGF-1) hoặc hoóc môn estrogen từ bò mang thai – tất cả đều có liên quan yếu đến ung thư tuyến tiền liệt.
Theo Thanh Niên
