Buổi cầu nguyện cho các nạn nhân thảm kịch máy bay Ukraine tại Đại học Amir Kabir, Tehran hôm 11/1 đã biến thành các cuộc biểu tình phản đối chính phủ. “Tổng tư lệnh Ayatollah Ali Khamenei nên từ chức”, “Xấu hổ vì Khamenei, hãy rời khỏi đất nước”, “Cái chết cho những kẻ nói dối”, “Xấu hổ vì Vệ binh Cách mạng, hãy rời đất nước”, là những khẩu hiệu được người biểu tình hô lớn trong các video trên mạng xã hội.
“Nhiều người rất tức giận. Người Iran đang đòi công lý và trách nhiệm. Rất nhiều người, bao gồm gia đình các nạn nhân, đã bị sốc. Họ không hiểu tại sao chính phủ lại nói dối về điều này”, Al Jazeera Dorsa Jabbari, một người tham gia biểu tình nói.
Iran sáng 11/1 thừa nhận đã vô tình bắn hạ chuyến bay mang số hiệu PS752 của hãng Hàng không Quốc tế Ukraine (UIA) hôm 8/1, khiến toàn bộ 176 người trên phi cơ thiệt mạng. Quân đội Iran cho hay các binh sĩ đã nhầm máy bay là một “mục tiêu thù địch” do hình dạng, độ cao cũng như phi cơ đột ngột chuyển hướng về phía một căn cứ quân sự.
Tướng Amirali Hajizadeh, tư lệnh lực lượng không gian vũ trụ thuộc Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC), xác nhận máy bay Ukraine bị bắn hạ bởi một tổ hợp phòng không tầm ngắn và sự việc xảy ra khi lực lượng vũ trang Iran đang chuẩn bị đối đầu một cuộc tấn công tiềm tàng từ Mỹ.
Nhiều người Iran đặt câu hỏi trên mạng xã hội rằng ai ra lệnh bắn hạ máy bay, tại sao Iran không đóng cửa sân bay quốc tế hoặc không phận khi đang chuẩn bị cho cuộc trả thù tiềm năng từ Mỹ.
Nhóm sinh viên biểu tình cũng yêu cầu những người chịu trách nhiệm bắn hạ máy bay và che giấu sự việc phải từ chức và bị truy tố. Hàng chục người thiệt mạng trong thảm họa là sinh viên Iran đang du học tại Canada.
Cảnh sát Iran sau đó giải tán nhóm sinh viên biểu tình. Một số báo cáo nói rằng biểu tình lan rộng ra ngoài Tehran, và một số người biểu tình đã xé ảnh tướng Iran Qassem Soleimani, người thiệt mạng trong cuộc không kích của Mỹ ở Iraq hôm 3/1.
Tổng thống Mỹ Donald Trump đăng Twitter yêu cầu chính phủ Iran phải cho phép các nhóm nhân quyền quan sát và báo cáo sự thật về các cuộc biểu tình đang diễn ra. “Không thể có thêm cuộc tàn sát người biểu tình ôn hòa hay cắt mạng Internet. Thế giới đang dõi theo”, Trump viết, thêm rằng ông sát cánh cùng người dân Iran từ những năm đầu nhiệm kỳ và chính quyền của ông sẽ tiếp tục như vậy.
Huyền Lê (Theo Aljazeera, Times of Israel) – Vnexpress
