Thông báo của Lầu Năm Góc về vụ không kích giết chết thiếu tướng Qassem Soleimani, tư lệnh lực lượng đặc nhiệm Quds thuộc Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC), hôm nay đã gây ra tranh cãi trong các thành viên quốc hội Mỹ.
Các thành viên đảng Cộng hòa trong cả Hạ viện và Thượng viện Mỹ đều bày tỏ sự ủng hộ với quyết định ra lệnh tiến hành đòn không kích “tiêu diệt” tướng Soleimani của Tổng thống Donald Trump, cho rằng cái chết của Soleimani đã “gửi thông điệp mạnh mẽ” tới Iran.
“Cái giá phải trả cho việc giết chết và làm bị thương người Mỹ đã tăng lên. Đây là cú đánh lớn vào chế độ Iran”, thượng nghị sĩ Lindsey Graham đăng trên Twitter hôm nay, cáo buộc Soleimani là người “tàn nhẫn và độc ác” với “bàn tay nhuốm máu người Mỹ”.
Bộ Quốc phòng Mỹ xác nhận Tổng thống Trump đã ra lệnh tiến hành vụ không kích nhắm vào Soleimani khi phát hiện ông này đáp máy bay xuống sân bay quốc tế Baghdad vào rạng sáng 3/1. Soleimani cùng một chỉ huy cấp cao của dân quân Iraq và 6 người trong đoàn hộ tống thiệt mạng trong đòn không kích bằng tên lửa sau đó.
“Qassem Soleimani chủ mưu hành vi khủng bố của Iran trong nhiều thập kỷ, trong đó có cái chết của hàng trăm người Mỹ. Hôm nay, ông ta đã phải trả giá và những người lính Mỹ chết trong tay ông ta đã đòi được công lý, thứ họ xứng đáng nhận được. Nước Mỹ đã an toàn hơn sau cái chết của Soleimani”, thượng nghị sĩ bang Arkansas Tom Cotton cho biết.
Ngay cả các thành viên đảng Cộng hoà thường xuyên chỉ trích Trump cũng tỏ ra đồng tình với quyết định không kích lần này của ông.
“Điều này rất đơn giản: Tướng Soleimani đã chết vì ông ta là một kẻ độc ác đã giết nhiều người Mỹ. Tổng thống đã hành động dũng cảm và đúng đắn. Người Mỹ nên tự hào về lực lượng của chúng ta đã hoàn thành nhiệm vụ”, thượng nghị sĩ bang Nebraska Ben Sasse bày tỏ quan điểm.
Tuy nhiên, nhiều nghị sĩ đảng Dân chủ lại bày tỏ lo ngại về cuộc tấn công khiến tướng Iran thiệt mạng, cho rằng hành động này có thể gây thêm bất ổn tại Trung Đông.
“Vụ không kích có nguy cơ châm ngòi cho leo thang bạo lực nguy hiểm hơn. Nước Mỹ và thế giới không thể chấp nhận để căng thẳng leo thang đến mức không thể cứu vãn”, Chủ tịch Hạ viện Mỹ Nancy Pelosi tuyên bố hôm nay. Bà Pelosi cho rằng Trump ra lệnh tiến hành vụ không kích mà không “có sự ủy quyền sử dụng vũ lực” chống lại Iran cũng như không tham vấn với quốc hội.
Theo truyền thống, tổng thống Mỹ thường thông báo và tham vấn quốc hội khi sử dụng vũ lực để chống lại các mối đe dọa nghiêm trọng với an ninh Mỹ. Quốc hội cũng thường ủy quyền cho tổng thống Mỹ tiến hành các cuộc tấn công, chẳng hạn như chiến dịch tiêu diệt trùm khủng bố Osama bin Laden.
Tuy nhiên, quy trình này là không cần thiết khi mối đe dọa với an ninh Mỹ được coi là cấp thiết, như trong trường hợp của Soleimani. Lầu Năm Góc cho hay Tổng thống Trump đã ra lệnh không kích Soleimani “nhằm ngăn chặn các kế hoạch tấn công của Tehran trong tương lai”, cáo buộc tướng Iran “chịu trách nhiệm cho cái chết của hàng trăm lính Mỹ và đồng minh, cũng như hàng nghìn người bị thương khác”.
“Hành động làm leo thang căng thẳng của Trump sẽ đưa chúng ta đến gần hơn với một cuộc chiến thảm khốc khác ở Trung Đông. Điều này có thể tiêu tốn hàng nghìn tỷ USD và giết chết vô số sinh mạng. Trump đã hứa sẽ chấm dứt các cuộc chiến không hồi kết, nhưng hành động này sẽ đẩy chúng ta đến một cuộc chiến khác”, thượng nghị sĩ Bernie Sanders, một ứng viên tổng thống của đảng Dân chủ, đăng trên Twitter.
Cựu phó tổng thống Mỹ Joe Biden cũng chỉ trích gay gắt chính quyền Trump, cáo buộc cuộc không kích là “động thái leo thang cực kỳ nghiêm trọng trong một khu vực vốn đã nguy hiểm”. Biden nói ông chủ Nhà Trắng đã “đổ thêm dầu vào lửa” và nước Mỹ có thể “đang bên bờ vực của cuộc xung đột lớn khắp Trung Đông”.
Elizabeth Warren, một ứng cử viên tổng thống khác của đảng Dân chủ, cho biết “động thái liều lĩnh này sẽ làm leo thang căng thẳng với Iran”. Warren cảnh báo nguy cơ xảy ra các cuộc xung đột mới ở Trung Đông, đồng thời khẳng định nước Mỹ phải “tránh một cuộc chiến tốn kém khác”.
Thượng nghị sĩ Tom Udall cho biết cuộc không kích có thể dẫn tới hậu quả không lường trước và có thể khiến “lực lượng và công dân Mỹ gặp nguy hiểm”. Udall lo ngại cái chết của tướng Iran sẽ đẩy nước Mỹ vào một cuộc chiến thảm khốc khác ở Trung Đông, điều mà “người Mỹ không mong muốn và cũng không ủng hộ”.
Cuộc tấn công diễn ra chỉ hai ngày sau khi hàng nghìn người biểu tình phá tường, xông vào đại sứ quán Mỹ ở Baghdad nhằm phản đối Mỹ không kích ba vị trí của nhóm vũ trang Kataib Hezbollah thân Iran trên lãnh thổ Iraq và Syria cuối tuần trước khiến 25 tay súng thiệt mạng, 51 người bị thương. Lầu Năm Góc cáo buộc Soleimani là người đứng sau vụ tấn công sứ quán này.
Tổng thống Iran Hassan Rouhani khẳng định cái chết của Soleimani sẽ khiến nước này càng thêm quyết tâm chống lại “chủ nghĩa bành trướng của Mỹ và bảo vệ các giá trị Hồi giáo”, khẳng định sẽ “báo thù” cho Soleimani.
Ngọc Ánh (Theo CNN, Washington Examiner) – Vnexpress
