“Lai chỉ đơn giản là một người yêu nước muốn những điều tốt đẹp cho người dân Hong Kong. Với những gì chúng ta thấy sáng nay, tôi không lạc quan rằng Trung Quốc sẽ thay đổi những gì họ đang làm”, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo phát biểu tại Hội nghị Hành động Chính trị của đảng Cộng hòa hôm 10/8.
Tuyên bố được đưa ra sau khi cảnh sát Hong Kong bắt Jimmy Lai, chủ sở hữu Apple Daily và Next Magazine, hai tờ báo có quan điểm ủng hộ dân chủ và thường xuyên chỉ trích Trung Quốc đại lục, với cáo buộc thông đồng cùng các lực lượng nước ngoài và lừa đảo. Hai con trai của Lai cùng lãnh đạo tờ Apple Daily, gồm giám đốc điều hành Cheung Kim-hung và giám đốc tài chính Chow Tat-kuen, cũng bị bắt.
Pompeo nói Mỹ sẽ hành động để đảm bảo Hong Kong được coi như một phần mở rộng của Trung Quốc sau khi Bắc Kinh thông qua luật an ninh quốc gia cuối tháng 6, khiến Washington chấm dứt tình trạng đặc biệt của thành phố này.
Chính phủ Anh cũng cáo buộc Trung Quốc sử dụng luật an ninh đặc khu để ngăn chặn phe đối lập tại Hong Kong.
“Chính quyền Hong Kong phải duy trì các quyền và tự do của người dân”, phát ngôn viên của Thủ tướng Anh Boris Johnson cho hay. “Chúng tôi vô cùng lo ngại trước vụ bắt Jimmy Lai và 6 người khác ở Hong Kong. Quyền tự do báo chí được đảm bảo rõ ràng trong Tuyên bố chung Trung – Anh, Luật Cơ bản và dường như được bảo vệ theo Điều 4 của Luật An ninh Quốc gia”.
Lai, 71 tuổi, sinh ra ở đại lục, là một trong số ít doanh nhân Hong Kong thường công kích Bắc Kinh, từng bị truy tố vì chống lệnh cấm tụ tập trong cuộc biểu tình ở thành phố hồi năm ngoái. Truyền thông nhà nước Trung Quốc từng mô tả Lai là “kẻ gây rối”, “thủ lĩnh bè lũ 4 tên cấu kết với nước ngoài để phá hoại đất nước” và đứng sau cuộc biểu tình lớn ở Hong Kong hồi năm ngoái.
Trước Mỹ và Anh, phát ngôn viên Văn phòng Cao ủy Nhân quyền Liên Hợp Quốc bày tỏ “quan ngại sâu sắc” về vụ bắt Jimmy Lai và những người khác, kêu gọi giới chức Hong Kong xem xét các trường hợp này để “đảm bảo vụ bắt giữ không ảnh hưởng tới các quyền được bảo vệ theo luật nhân quyền quốc tế và Luật Cơ bản của Hong Kong”.
Trong khi đó, Văn phòng Các vấn đề Hong Kong và Macau (HKMAO) thuộc Quốc vụ viện Trung Quốc ủng hộ vụ bắt Jimmy Lai, cho rằng cần “trừng trị nghiêm khắc” những người đe dọa an ninh quốc gia. Cơ quan này cáo buộc Lai “tham gia lên kế hoạch, tổ chức và tiến hành biểu tình trái pháp luật, sử dụng công cụ truyền thông để phát tán tin đồn và kích động bạo lực”, cho rằng cần xử lý mạnh tay với Lai và những đồng phạm.
Huyền Lê (Theo Reuters) – Vnexpress
