Đại sứ Anh tại Iran Robert Macaire hôm 11/1 tham gia buổi cầu nguyện cho các nạn nhân vụ máy bay Ukraine bị bắn hạ bên ngoài Đại học Amir Kabir ở thủ đô Tehran. Tuy nhiên, buổi cầu nguyện nhanh chóng biến thành biểu tình khi hàng trăm người hô khẩu hiệu yêu cầu lãnh tụ tối cao Ayatollah Ali Khamenei từ chức và Vệ binh Cách mạng Iran (IRGC) nên rời đất nước.
Theo hãng tin TASnim của Iran, khi Đại sứ Anh rời cuộc biểu tình để cố quay trở lại đại sứ quán, ông và một số người bị bắt vì cáo buộc tổ chức, kích động và chỉ đạo các hành động cực đoan. Không rõ lực lượng nào đã bắt ông Macaire.
Sau khoảng một giờ bị giam, ông Macaire, 53 tuổi, được thả và đã an toàn trở về đại sứ quán. Ngoại trưởng Anh Dominic Raab gọi vụ bắt đại sứ không có căn cứ hay lý giải là “vi phạm trắng trợn luật pháp quốc tế”.
“Chính phủ Iran đang ở thời điểm giao thoa. Họ có thể tiếp tục tiến tới tình trạng cùng cực với tất cả sự cô lập chính trị, kinh tế hoặc thực hiện các bước để giảm căng thẳng và tham gia con đường ngoại giao”, tuyên bố của Ngoại trưởng Anh cho hay.
Mỹ cũng yêu cầu Iran phải xin lỗi về việc bắt Đại sứ Anh. “Hành động này vi phạm Công ước Viên, điều mà Iran có lịch sử vi phạm khét tiếng. Chúng tôi kêu gọi Iran chính thức xin lỗi Vương quốc Anh vì vi phạm quyền của Đại sứ và tôn trọng quyền của tất cả nhà ngoại giao”, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ Morgan Ortagus đăng Twitter.
Biểu tình ở Iran nổ ra sau khi chính phủ thừa nhận vô tình bắn hạ chuyến bay mang số hiệu PS752 của hãng Hàng không Quốc tế Ukraine (UIA) hôm 8/1, khiến toàn bộ 176 người trên phi cơ thiệt mạng. Quân đội Iran cho hay các binh sĩ đã nhầm máy bay là một “mục tiêu thù địch” do hình dạng, độ cao cũng như phi cơ đột ngột chuyển hướng về phía một căn cứ quân sự.
Nhiều người Iran đặt câu hỏi ai ra lệnh bắn hạ máy bay, tại sao Iran không đóng cửa sân bay quốc tế hoặc không phận khi đang chuẩn bị cho cuộc trả thù tiềm năng từ Mỹ. Người biểu tình cũng yêu cầu những người chịu trách nhiệm bắn hạ máy bay và che giấu sự việc phải từ chức và bị truy tố.
Huyền Lê (Theo Guardian) – Vnexpress
