Từ 02 tháng trở lại đây, gần 16 hộ dân sống tại thôn Quảng Bình, xã Nghĩa Thắng, huyện Đắk R’Lấp (Đắk Nông) đang rất lo lắng và bất an vì hơn 25ha cây trồng không có nước tưới, nguy cơ bị chết rất cao. Nguyên nhân được xác định do lượng nước trong lòng hồ thải quặng đuôi (hồ chứa) của Công ty nhôm Đắk Nông đang đông đặc không thể bơm được nước.
Bất lực nhìn cây khô héo dần
Cũng như nhiều hộ gia đình khác ở thôn Quảng Bình, xã Nghĩa Thắng, hộ anh Vũ Đức Hiệp trồng hơn 3.000 cây cà phê. Trong đó, khoảng 1.000 cây mới trồng được một năm tuổi đang héo dần. “Mọi năm, nước ở hồ đáp ứng đủ cho người dân. Tuy nhiên, khoảng giữa năm 2018, Công ty nhôm Đắk Nông xả bùn ngày một nhiều với khối lượng lớn nên không thể bơm nước lên tưới cây được” – anh Hiệp chia sẻ.
Tượng tự, gia đình anh Võ Tấn Chung có gần 02ha cà phê và tiêu nằm giáp với hồ chứa của Công ty nhôm Đắk Nông cũng đang bị vàng lá và héo vì không có nước tưới. Theo anh Chung, bắt đầu từ đầu tháng 12, người dân ở đây tiến hành tưới cho cây trồng. “Riêng cây hồ tiêu và cà phê mới trồng mà không có nước tưới là nó héo lá, rồi chết dần hết thôi” – anh Chung lo lắng nói.
Theo số liệu thống kê của UBND xã Nghĩa Thắng, huyện Đắk R’Lấp, hiện có 16 hộ dân có rẫy vườn nằm gần với hồ chứa của Công ty nhôm Đắk Nông với tổng diện tích hơn 25ha không có nước để tưới cây trồng. Hiện tại, người dân ở đây đang tìm mọi cách để tích nước với hy vọng cung cấp nước tạm thời cho cây trồng nông nghiệp đang “khát” gần 02 tháng nay.
Một số gia đình tự khoan giếng rồi bơm vào bể chứa, và dùng máy hút ra để tưới cầm chừng. “Của ai thì nấy xót thôi, 02 tháng nay, chúng tôi ngày nào cũng tìm cách để cứu cây trồng nhưng không có nước, nếu tình trạng này kéo dài thì mong sao Nhà nước thu hồi đất rồi bồi thường để chúng tôi đi nơi khác làm ăn” – anh Vũ Đức Hiệp nghẹn ngào nói.
Vẫn chưa có biện pháp xử lý
Theo những hộ dân ở thôn Quảng Bình, sau khi phát hiện lượng nước trong hồ có bùn, đất không sử dụng tưới tiêu nên đã báo cho địa phương và Công ty nhôm Đắk Nông. Thế nhưng, hơn 01 tháng sau tình hình vẫn không cò gì thay đổi. Gần đây, do cây trồng ngày một khô héo nên họ đã cùng làm đơn kiến nghị, gửi các ngành chức năng của địa phương và Công ty nhưng đến nay vẫn chưa có biện pháp xử lý.
Ông Lê Ngọc Lâm – Chủ tịch UBND xã Nghĩa Thắng, huyện Đắk R’Lấp cho biết: “Cách đây khoảng 02 tháng, xã nhận được đơn kiến nghị của một số hộ dân ở thôn Quảng Bình về tình trạng thiếu nước tưới do hồ chứa bùn sau tuyển rửa không còn nước. Xã đã phối hợp với các phòng ban của huyện làm việc nhiều lần với Công ty nhôm Đắk Nông. Công ty hứa sẻ khắc phục để có nước cho bà con tưới cây trồng”.
Trao đổi với chúng tôi, ông Ngô Tố Ninh – Phó Giám đốc Công ty nhôm Đắk Nông cho biết: Hồ thải quặng đuôi được xây dựng để chứa lượng bùn thải sau khi rửa quặng Bô xít để đưa về nhà máy sản xuất Alumin. Thời gian đầu, nước trong hồ còn nhiều phục vụ tưới cho người dân hiệu quả nhưng qua thời gian lượng bùn ngày một nhiều nên mực nước giảm dần do không kịp lắng.
“Hiện tại, Công ty đang nâng cao trình bờ đập lên thêm 02m để lượng nước trong hồ lắng được tăng lên. Về lâu dài, Công ty phải tìm thêm các giải pháp hiệu quả hơn để giúp người dân đảm bảo nước tưới. Riêng về vấn để giải phóng mặt bằng để thu hồi đất thì không hề đơn giản, dù Công ty muốn làm nhưng phải qua nhiều thủ tục từ địa phương mới thực hiện được” – ông Ninh chia sẻ thêm.
