10 năm nay, các khoản kinh phí Nhà nước cam kết trả cho nhà đầu tư khi xây cao tốc Hà Nội – Hải Phòng vẫn chưa được thực hiện.
Tổng công ty phát triển hạ tầng và đầu tư tài chính Việt Nam (Vidifi) vừa gửi kiến nghị đến Thủ tướng về tình hình khó khăn của doanh nghiệp này khi thời gian dài chưa nhận được các khoản kinh phí đầu tư của dự án.
Theo ông Nguyễn Văn Tỉnh, Tổng giám đốc Vidifi, năm 2007, dự án quốc lộ 5 đã mãn tải, vì thế, Thủ tướng quyết định đầu tư xây dựng tuyến đường cao tốc Hà Nội – Hải Phòng. Trong bối cảnh ngân sách Nhà nước khó khăn, Chính phủ đã kêu gọi nhà nước và tư nhân cùng làm theo mô hình PPP.
Theo Vidifi, thời điểm đó, do ngân sách khó khăn, không đủ vốn đầu tư tuyến đường theo hình thức PPP nên dự án được đầu tư theo cơ chế thí điểm. Phần tham gia vốn Nhà nước vào dự án được trả dần bằng ngân sách và bằng tiền sử dụng đất, tiền thuê đất ở các khu đô thị được hình thành sau khi xây dựng tuyến đường.
Tại dự án cao tốc Hà Nội – Hải Phòng, ngân sách Nhà nước sẽ bố trí thanh toán chi phí bồi thường giải phóng mặt bằng là 4.069 tỷ đồng, trả nợ gốc đến hạn các khoản vay nước ngoài (300 triệu USD thời gian từ 13-30 năm). Tuy nhiên đến nay nguồn kinh phí này vẫn chưa được hoàn trả.
Ngoài ra, Thủ tướng đã cho phép Vidifi được sử dụng 4.723 tỷ đồng tiền sử dụng đất của khu đô thị Gia Lâm để hoàn vốn cho dự án cao tốc. Đồng thời, cho phép doanh nghiệp này hợp tác với đối tác để triển khai dự án khu đô thị để sớm nhận được tiền sử dụng đất.
“Khoản tiền sử dụng đất của Khu đô thị Gia Lâm chậm hoàn trả có thể làm phá vỡ phương án tài chính của dự án, dẫn đến hệ lụy như doanh nghiệp phá sản, không trả được các khoản nợ vay nước ngoài”, văn bản của Vidifi nêu.
Theo Công ty, hiện nay dự án khu đô thị Gia Lâm đã cơ bản hoàn thành công tác giải phóng mặt bằng, được phê duyệt chủ trương đầu tư, có quyết định giao đất để thực hiện dự án và chủ đầu tư dự án đang chuẩn bị nộp tiền sử dụng đất. Do đó, Vidifi kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo Hà Nội sớm nhận được số tiền sử dụng đất là 4.723 tỷ đồng theo cam kết trước đó của Nhà nước. Tháng 8 vừa qua, Vidifi cũng đã kiến nghị Bộ Tài chính có hướng dẫn để doanh nghiệp này nhận được số tiền sử dụng đất này.
Trong khi các phần vốn góp của Nhà nước chưa được nhận, thì chủ cao tốc Hà Nội – Hải Phòng đang phải trả nợ hàng nghìn tỷ đồng vốn vay thương mại do bị chậm hoàn trả, ngoài ra còn nguồn vốn vay nước ngoài cho dự án cao tốc.
Theo lãnh đạo Vidifi, thời gian qua, có nhóm nhà đầu tư từ Australia, châu Âu tìm hiểu vấn đề chuyển nhượng một phần dự án cao tốc Hà Nội – Hải Phòng, tuy nhiên, các nhà đầu tư hiện đều băn khoăn, chưa thỏa thuận chi tiết các điều kiện chuyển nhượng vì cho rằng khoản cam kết hỗ trợ của Nhà nước đối với dự án cần phải có lộ trình thực hiện rõ ràng.
Cao tốc Hà Nội – Hải Phòng có 6 làn xe, tốc độ tối đa cho phép 120 km/h, được đánh giá là hiện đại nhất Việt Nam hiện nay. Cao tốc đi qua 4 tỉnh, thành gồm Hà Nội, Hưng Yên, Hải Dương, Hải Phòng với chiều dài 105 km, tổng mức đầu tư hơn 45.000 tỷ đồng (hơn 2 tỷ USD), phần lớn vay vốn lãi suất thương mại dao động 10,5 – 11,4% trong 30 năm.
Trong nhiều báo cáo trước đây, doanh nghiệp liên tục nói tình hình kinh doanh, khai thác dự án đường cao tốc Hà Nội – Hải Phòng bị lỗ trung bình 2,5 tỷ đồng mỗi ngày.
