Thủ tướng Anh Boris Johnson và các quan chức cấp cao luôn khẳng định chiến lược ứng phó Covid-19 của họ luôn dựa trên “khoa học” và lời khuyên từ Nhóm Cố vấn Khoa học Độc lập về Các tình trạng khẩn cấp (SAGE), cơ quan luôn được giữ bí mật danh sách thành viên để đảm bảo tính độc lập trong hoạt động.
Tuy nhiên, tờ Guardian hôm 24/4 dẫn các tài liệu rò rỉ cáo buộc hai cố vấn cấp cao của Thủ tướng Johnson là Dominic Cummings và Ben Warner là hai trong số 23 thành viên tham dự một cuộc họp quan trọng của SAGE hôm 23/3, ngày Johnson thông báo lệnh phong tỏa toàn quốc ngăn Covid-19. Thông tin này làm dấy lên hoài nghi rằng chính phủ Anh đang tìm cách tác động đến SAGE.
Ngài David King, cựu cố vấn khoa học trưởng của chính phủ Anh, cho biết ông bị sốc khi biết có các cố vấn chính trị trong SAGE. “Nếu bạn đưa ra lời khuyên khoa học, ý kiến của bạn cần tránh mọi định kiến chính trị”, King nói. “Điều đó rất quan trọng”.
Tranh cãi về quan hệ giữa chính phủ Anh với SAGE nổi lên khi chiến lược ứng phó Covid-19 của chính quyền Johnson đang hứng nhiều chỉ trích trong bối cảnh số người chết vì nCoV ở Anh đã vượt 20.000.
Sau bài báo gây chấn động của Guardian, phát ngôn viên Số 10 Phố Downing ra thông cáo phủ nhận thông tin Cummings và Warner là thành viên của SAGE, song thừa nhận họ có tham dự và lắng nghe một số cuộc họp ảo của nhóm này.
“Họ làm điều đó để hiểu rõ hơn những tranh luận khoa học liên quan đến tình huống khẩn cấp, cũng như để hiểu rõ hơn giới hạn của khoa học và dữ liệu trong việc giúp chính phủ đưa ra các kế hoạch”, phát ngôn viên của Văn phòng Thủ tướng Anh cho biết.
Thông cáo trên cũng khẳng định cáo buộc cho rằng chính phủ Anh gây tác động đến hoạt động độc lập của SAGE là “hoàn toàn sai”.
Tuy nhiên, danh sách thành viên của SAGE, cơ quan chủ chốt góp phần định hình chiến lược ứng phó của Anh với Covid-19, cho tới nay vẫn chưa được công khai.
Phát ngôn viên phụ trách lĩnh vực y tế của Công đảng John Ashworth bày tỏ quan ngại rằng các cố vấn chính trị của Thủ tướng Johnson “đã gây ảnh hưởng” đến những cuộc tranh luận của SAGE. “Cách làm rõ vấn đề này là công bố mọi thứ và chúng tôi kêu gọi chính phủ thực hiện điều đó”, Ashworth nói.
Chính phủ Anh chịu áp lực ngày càng tăng trên nhiều lĩnh vực trong những tuần gần đây, trong đó có chỉ trích về tình trạng thiếu trang bị bảo hộ và xét nghiệm diện rộng, đặc biệt đối với nhân viên y tế tuyến đầu và những người làm công tác chăm sóc cộng đồng. Giới chức Anh cũng bị chất vấn về lý do chậm đưa ra lệnh phong tỏa toàn quốc để thực hiện các biện pháp cách biệt cộng đồng ngăn Covid-19.
Chính phủ Anh cũng đang đứng trước sức ép ngày càng tăng về chiến lược dỡ phong tỏa, được áp dụng từ 23/3 và dự kiến kéo dài tới 7/5, khi nhiều người lo ngại trước tác động của cuộc khủng hoảng Covid-19 với nền kinh tế.
Anh ghi nhận 20.319 ca tử vong tại các bệnh viện. Hồi tháng 3, trưởng nhóm cố vấn khoa học cho chính phủ Anh Patrick Vallance nói việc giữ số người chết vì nCoV tại nước này dưới 20.000 sẽ là “một kết quả tốt”.
Nguyễn Tiến (Theo AFP) – Vnexpress
