“Việc ban hành và áp dụng luật an ninh quốc gia là sự vi phạm rõ ràng và nghiêm trọng Tuyên bố chung Trung – Anh. Nó vi phạm quyền tự trị cao của Hong Kong và mâu thuẫn trực tiếp với luật cơ bản của Hong Kong. Luật này cũng đe dọa các quyền và sự tự do được bảo vệ bởi Tuyên bố chung”, Thủ tướng Anh Boris Johnson hôm nay nói trước quốc hội tại London.
London tháng trước tuyên bố nếu Trung Quốc thúc đẩy luật an ninh, họ sẽ cho phép những người Hong Kong có hộ chiếu hải ngoại Anh đến Anh để sống, làm việc và cuối cùng nộp đơn xin nhập tịch. “Đó chính xác là những gì chúng tôi sẽ làm bây giờ”, Johnson nói.
Tính đến tháng hai, gần 350.000 người Hong Kong sở hữu hộ chiếu hải ngoại Anh, được miễn thị thực vào Anh trong tối đa 6 tháng. Tổng cộng gần ba triệu cư dân Hong Kong đủ điều kiện nhận hộ chiếu như vậy.
Ngoại trưởng Anh Dominic Raab nói trước quốc hội rằng giờ đây những người có hộ chiếu hải ngoại Anh sẽ được học tập và làm việc ở nước này 5 năm. Trong quãng thời gian này, người mang hộ chiếu và người phụ thuộc của họ sẽ có quyền hạn chế, họ không được bầu cử hay được hưởng trợ cấp xã hội.
Sau đó, họ có thể nộp đơn xin tình trạng thường trú nhân. 12 tháng sau khi có tình trạng thường trú nhân, họ có thể nộp đơn xin cấp quốc tịch Anh. Quy định nhập cư mới sẽ được thực hiện “trong vài tháng tới”, Bộ Ngoại giao Anh cho biết.
Quyền tự trị của Hong Kong được đảm bảo theo thỏa thuận “một quốc gia, hai chế độ” trong Tuyên bố chung Trung – Anh do Thủ tướng Trung Quốc Triệu Tử Dương và Thủ tướng Anh Margaret Thatcher ký năm 1984, mở đường để Anh bàn giao Hong Kong cho Trung Quốc năm 1997.
Luật an ninh Hong Kong được thông qua ngày 30/6, hình sự hóa 4 loại tội phạm an ninh quốc gia gồm ly khai, lật đổ, khủng bố và thông đồng với nước ngoài hoặc các phần tử bên ngoài để gây nguy hiểm cho an ninh. Người Hong Kong vi phạm luật có thể bị kết án chung thân, quyền tố tụng và xét xử các “trường hợp nghiêm trọng” thuộc về chính quyền trung ương.
Cảnh sát Hong Kong cho biết họ đã bắt hơn 300 người vào hôm nay, bao gồm 9 người theo luật an ninh quốc gia mới, khi hàng nghìn người xuống đường biểu tình phản đối luật an ninh.
Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo và nhiều nghị sĩ Mỹ thể hiện sự bất bình khi Trung Quốc thông qua luật an ninh mới. Liên minh châu Âu (EU) nói luật có nguy cơ gây suy yếu nghiêm trọng mức độ tự trị cao của Hong Kong, đồng thời tác động tiêu cực đến sự độc lập tư pháp và pháp trị tại đặc khu, trong khi Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) cho rằng luật an ninh mới đã làm suy yếu quyền tự trị của đặc khu.
Trong khi đó, Trung Quốc cho biết 52 nước ủng hộ luật an ninh Hong Kong như Cuba, Pakistan, Myanmar, Ai Cập, Cameroon, Venezuela, Belarus…
Phương Vũ (Theo Reuters) – Vnexpress
