Gia đình ông Nguyễn Hóa ở làng Thanh Tiên, xã Phú Mậu, huyện Phú Vang mỗi năm làm hơn 10.000 cành hoa giấy, phục vụ tục cúng “trang ông, trang bà” dịp Tết.
Những ngày này, gia đình ông Hóa, một trong những hộ làm hoa giấy lâu đời nhất ở làng Thanh Tiên, tất bật làm việc. Khắp căn nhà tràn ngập các loại hoa giấy nhiều màu sắc.
Làm hoa giấy là nghề truyền thống của làng Thanh Tiên từ hàng trăm năm. Vào ngày Tết, người dân Huế thường dùng hoa giấy Thanh Tiên để cúng “trang ông, trang bà”.
Từ tháng 8 âm lịch, ông Hóa đã đốn tre trồng sau vườn nhà để chẻ, phơi khô làm cành hoa. Các thanh tre được nhuộm manh, dán giấy đỏ trên đầu.
Các công đoạn đều làm thủ công từ vót tre, cắt hoa, làm nhụy, tạo nếp. Để tạo các loài hoa khác nhau, ông dùng đục sắt để đục giấy màu trên các khuôn hoa bằng gỗ.
Hoa sau khi đục sẽ dùng dây cước để tạo nếp, đường nét. Trước đây, cũng như hàng chục hộ dân làm hoa giấy ở Thanh Tiên, gia đình ông Hóa tự nhuộm giấy từ những vật liệu tự nhiên để tạo màu riêng biệt. Ngày nay, để giảm bớt công nhuộm, gia đình thường mua giấy màu bán sẵn.
Một tháng qua, ông Quang, 59 tuổi, hàng xóm, cũng sang phụ giúp gia đình ông Hóa kết hoa. Trước đây, gia đình ông Quang cũng theo nghề song đã bỏ.
Những bông hoa giấy được ông Quang tỉ mỉ kết hợp với nhau trên thanh tre.
Người thợ sẽ dùng dây cước để kết hợp các cành hoa đủ loại vào thanh tre.
Một cành hoa giấy Thanh Tiên hoàn chỉnh gồm hoa lan, huệ, hồng, cúc, dã quỳ, tường vi… Trên cùng là lá lúa, tượng trưng cho nghề nông đặc trưng tại địa phương.
Những chùm hoa kết hoàn chỉnh được ông Hóa cắm vào thanh tre có quấn rơm. Sau rằm tháng Chạp, ông Hóa và người dân trong làng sẽ vác cây hoa giấy đi bán. Mỗi cặp hoa có giá 10.000 đồng.
“Đến đời tôi cũng hơn 40 năm theo nghề, chỉ làm trong hai tháng cuối năm để bán dịp Tết. Thu nhập chính của gia đình vẫn là trồng hoa, làm ruộng” ông Hóa nói.
Ở phía trong nhà, bà Trần Thị Thanh Tâm, 61 tuổi, vợ ông Hóa kết các hoa vào với nhau cho hoàn chỉnh. Bà Tâm cho biết mỗi năm, gia đình làm khoảng 10.000 cành hoa giấy bán dịp Tết, thu khoảng 40 triệu đồng. Làm hoa giấy chỉ là nghề làm lúc nông nhàn, chủ yếu lấy công làm lãi.
Ngày nay, ngoài gia đình ông Hóa, làng Thanh Tiên vẫn còn hơn 10 hộ gia đình theo nghề. Hoa giấy Thanh Tiên ngoài việc thờ cúng còn được mua về nhà trang trí ngày Tết.
