Nghiên cứu do Giáo sư Nông Văn Hải, Viện Nghiên cứu hệ gene, Viện hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam và Giáo sư Mark Stoneking, Viện Max Planck về Nhân chủng học tiến hóa tại Đức, cùng cộng sự thực hiện đã chỉ ra mối liên hệ về nguồn gốc khác nhau của các dân tộc ở Việt Nam và sự giao thoa, tiếp xúc giữa người Việt Nam với các tộc người trong khoảng thời gian khác nhau, góp phần đưa ra những điểm mới về đa dạng di truyền hệ gene của một khu vực đa sắc tộc như Việt Nam.
Tại tọa đàm “Đa dạng di truyền và nguồn gốc người Việt Nam” tổ chức chiều 12/6, GS Hải cho biết, nhóm nghiên cứu đã phân tích sự đa dạng trong hệ gene ty thể từ 3.000 năm trước cho thấy, người Kinh không có sự khác biệt nhiều về di truyền theo cả dòng bố và dòng mẹ so với các tộc người khác. Tính đa dạng tộc người theo ngữ hệ cũng phản ánh các nguồn gốc khác nhau về tính đa dạng di truyền người Việt Nam.
Nhóm nghiên cứu đã thu thập và phân tích dữ liệu đa hình nucleotide đơn (single nucleotide polymorphisms-SNP) trên toàn bộ hệ gene của dân tộc Kinh và 21 dân tộc khác ở Việt Nam, thuộc năm ngữ hệ chính ở Đông Nam Á, trong đó tập trung đi sâu phân tích hệ gene sử dụng công nghệ mới gene CHIP (gồm khoảng 600.000 điểm thể hiện sự khác biệt về mặt di truyền giữa các cá thể và quần thể).
“Nghiên cứu được sử dụng các phương pháp hiện đại trong phân tích dữ liệu gene ở quy mô lớn mà các công trình đa dạng di truyền tộc người trên thế giới sử dụng chủ yếu, góp phần làm rõ sự đa dạng về mặt di truyền và xây dựng hệ gene hoàn chỉnh của người Việt Nam”, GS Hải cho biết. Ngoài việc phân tích các alen và haplotype (kiểu gene đơn bội) trong các tộc người Việt, nhóm kết hợp thêm những dữ liệu đã được công bố trước đây từ các nhóm cư dân lân cận và các mẫu khảo cổ để tìm hiểu.
Dữ liệu cho thấy những bằng chứng của sự giao thoa, tiếp xúc giữa người Việt Nam và các tộc người trong khoảng thời gian khác nhau. Có những tộc người tuy gần gũi với tộc khác về mặt ngôn ngữ, nhưng lại có thể khác xa nhau về mặt di truyền, bởi có thể tổ tiên của họ là những nhóm lai, nhưng sau này do ảnh hưởng của văn hóa, điều kiện sống hoặc sự giao lưu tiếp xúc mà các thế hệ sau sử dụng ngôn ngữ của nhóm khác.
Công trình nghiên cứu khám phá sự đa dạng di truyền của người Việt Nam được công bố trên tạp chí Molecular Biology and Evolution ngày 28/4.
GS Hải cho biết, hiện nhóm nghiên cứu tiếp tục phân tích đặc điểm hệ gene của các tộc người khác, cũng như các tộc người đã nghiên cứu với mẫu lớn hơn, nhằm xây dựng bộ dữ liệu hoàn chỉnh hơn về hệ gene người Việt Nam, từ đó những câu trả lời đầy đủ hơn về sự đa dạng di truyền và nguồn gốc của người Việt.
Nguyễn Xuân – Vnexpress
