Việc điều chỉnh chủ trương đầu tư dự án cao tốc Bắc Nam được Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến lần 2 tại phiên họp chiều 1/6. Ông Vũ Hồng Thanh, Chủ nhiệm Uỷ ban Kinh tế của Quốc hội cho biết, trong ba phương án Chính phủ đề xuất, hai phương án chuyển đổi toàn bộ 8 dự án hoặc chuyển đổi 5 dự án, đều không nhận được sự đồng tình của Thường vụ Quốc hội.
“Để hỗ trợ tăng trưởng kinh tế, đa số ý kiến nhất trí với phương án chuyển đổi tối đa ba dự án thành phần trong số 8 dự án cao tốc Bắc Nam”, ông Thanh nói.
Tuy nhiên, theo ông, Thường trực Ủy ban Kinh tế đề nghị xem xét lựa chọn thứ tự ưu tiên dự án chuyển đổi theo nguyên tắc: Dự án không có nhà đầu tư qua vòng sơ tuyển (Vĩnh Hảo – Phan Thiết); có nhà đầu tư qua vòng sơ tuyển nhưng khả năng đấu thầu không thành công; không bố trí bổ sung số vốn đầu tư công lớn.
Đồng tình, Chủ nhiệm Uỷ ban Tài chính Ngân sách của Quốc hội Nguyễn Đức Hải nói, nếu chuyển hết các dự án cao tốc Bắc Nam sang đầu tư công thì “áp lực cho ngân sách nhà nước rất lớn”.
Theo Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân, đoạn Phan Thiết – Vĩnh Hảo không có nhà đầu tư nên phải chuyển sang đầu tư công; còn lại nên ưu tiên đầu tư công hai đoạn có lưu lượng giao thông tăng, trong đó một đoạn nối với Hà Nội, một đoạn nối với TP HCM.
“Quan điểm của Thường vụ Quốc hội là nhất quán, chỉ chuyển đổi ba dự án, trong đó chọn một công trình không có nhà đầu tư tham gia, hai dự án còn lại thì chọn đoạn có ý nghĩa quan trọng nhất, giải quyết vấn đề cấp bách”, Phó chủ tịch Phùng Quốc Hiển nói.
Ông đề nghị Chính phủ chỉnh lại tờ trình trước khi báo cáo Quốc hội, trong đó thay vì trình cả ba phương án, chỉ nên đưa ra phương án 3 để đại biểu thảo luận tập trung.
“Ba dự án khi chuyển sang đầu tư công vẫn phải tiến hành các thủ tục đấu thầu theo quy định. Đây là nguyên tắc bất di bất dịch. Các khoản đầu tư của nhà nước theo luật quản lý tài sản công đều phải thu phí. Thậm chí cả công trình sân bay Long Thành, Thường vụ Quốc hội cũng nêu rõ phải thu phí để thu hồi vốn của nhà nước đã đầu tư”, ông Hiển nhấn mạnh.
Ngày 14/5, thừa ủy quyền của Chính phủ, Bộ Giao thông Vận tải đã trình Quốc hội việc điều chỉnh chủ trương đầu tư 8 dự án cao tốc Bắc Nam từ đầu tư đối tác công tư (PPP) sang đầu tư công sử dụng ngân sách nhà nước. 8 dự án gồm các đoạn: Mai Sơn – quốc lộ 45, quốc lộ 45 – Nghi Sơn, Nghi Sơn – Diễn Châu, Diễn Châu – Bãi Vọt, Nha Trang – Cam Lâm, Cam Lâm – Vĩnh Hảo, Vĩnh Hảo – Phan Thiết, Phan Thiết – Dầu Giây.
Theo tờ trình của Chính phủ, đến nay thiết kế kỹ thuật, dự toán của các dự án cao tốc đã cơ bản hoàn thành, công tác giải phóng mặt bằng tại các tỉnh đạt trên 70% khối lượng. Các dự án nếu được chuyển đổi sang đầu tư công thì có thể khởi công ngay trong năm 2020 và hoàn thành năm 2022. Trong khi đó, nếu tiếp tục triển khai theo hình thức PPP, nhà đầu tư đang gặp khó khăn về huy động vốn tín dụng.
Dự án đường bộ cao tốc Bắc Nam là công trình quan trọng quốc gia ưu tiên đầu tư trong giai đoạn 2017-2020, trong đó có 3 dự án đầu tư công, 8 dự án theo hình đối tác công tư (PPP), loại hợp đồng BOT.
Năm 2019, Bộ Giao thông Vận tải đã sơ tuyển các nhà đầu tư quốc tế cho 8 dự án cao tốc này. Tuy nhiên, sau đó lại hủy kết quả sơ tuyển do “số lượng nhà đầu tư vượt qua sơ tuyển không nhiều, tính cạnh tranh không cao”. Cuối năm 2019, Bộ Giao thông Vận tải lại sơ tuyển các nhà đầu tư trong nước cho các dự án, đến nay đã hoàn thành vòng sơ tuyển.
Tháng 3/2020, Chính phủ cho biết sẽ đề xuất cấp có thẩm quyền cho phép chuyển hình thức đầu tư của 8 dự án cao tốc Bắc Nam sang đầu tư công.
Hoàng Thùy – Vnexpress
