Ngày 12/5, thông tin về phiên giám đốc thẩm vụ án Hồ Duy Hải, ông Nguyễn Trí Tuệ cho biết, trong ba ngày làm việc, Hội đồng thẩm phán TAND Tối cao đã công bố các tài liệu, chứng cứ vụ án, kết quả thẩm định. Qua đó, việc toà án các cấp xét xử Hồ Duy Hải về tội Giết người, Cướp tài sản là “có căn cứ”. Quá trình điều tra cũng như tại phiên tòa, Hải đều xin giảm nhẹ hình phạt, sau khi bị Chủ tịch nước bác đơn xin ân giảm hình phạt tử hình mới kêu oan.
Giải thích lý do Hội đồng Thẩm phán xác định kháng nghị đề nghị hủy án của VKSND Tối cao là “không phù hợp với pháp luật”, ông Tuệ cho hay “luật không cho phép Viện trưởng VKSND Tối cao và Chánh án TAND Tối cao kháng nghị xem xét lại vụ án khi quyết định bác ân giảm của Chủ tịch nước đang có hiệu lực pháp luật”.
Phó Chánh án nêu ba vấn đề nổi lên sau phán quyết “bác kháng nghị” của Hội đồng Thẩm phán tại phiên giám đốc thẩm.
Thứ nhất: Vì sao nhận định có thiếu sót, vi phạm tố tụng nhưng không huỷ án?
Ông Tuệ giải thích cấp giám đốc thẩm thấy rằng trong quá trình điều tra, cơ quan tố tụng có những vi phạm, sai sót như không kịp thời thu con dao, cái thớt, có vết máu không giám định… Những sai sót trên được đánh giá không ảnh hưởng tới bản chất vụ án nên không thể hủy án để điều tra bổ sung.
“Qua xem xét, đối chiếu lời khai, chứng cứ, Hội đồng Thẩm phán xác định Hải không oan. Bản chất của vấn đề là hành vi giết người cướp của của Hải phải bị trừng trị theo pháp luật”, Phó chánh án nói.
Thứ hai: Chánh án TAND Tối cao khi làm Viện trưởng VKSND Tối cao đã có quyết định không kháng nghị và hiện làm chủ tọa phiên giám đốc thẩm, có vi phạm quy định tố tụng không?
Ông Tuệ cho hay với quy trình tố tụng bình thường thì thẩm phán hoặc người tố tụng phải từ chối ngồi ghế Hội đồng xét xử trong một số trường hợp. Tuy nhiên, Giám đốc thẩm là giai đoạn tố tụng đặc biệt. Luật quy định chánh án, viện trưởng có quyền kháng nghị hoặc không kháng nghị nhưng vẫn tham gia Hội đồng Thẩm phán. Hơn nữa, họ còn tham gia tố tụng không chỉ một lần mà còn nhiều lần, không vi phạm.
“Quy định đặc biệt tố tụng nhiều lần của cấp giám đốc thẩm là thế”, ông nói và ví dụ nếu vụ án này bị Ủy ban Thường vụ Quốc hội yêu cầu xem xét lại thì cả Hội đồng thẩm phán sẽ ngồi lại một lần nữa.
Thứ ba, dư luận xã hội cho rằng thành viên Hội đồng Thẩm phán không vô tư, khách quan khi giơ tay theo Chánh án?
Nói về điều này, ông Tuệ trình bày: “Tôi khẳng định các thành viên hội đồng thẩm phán hoàn toàn độc lập, không phụ thuộc chánh án. Chúng tôi là thẩm phán do Quốc hội phê chuẩn, do Chủ tịch nước bổ nhiệm, không có gì chi phối phải nghe theo”.
Theo ông, 17 thành viên của Hội đồng Thẩm phán “biểu quyết bằng cái tâm, bằng nhận thức pháp luật của mình và chịu trách nhiệm với việc biểu quyết”.
Ông Tuệ cho biết vụ án Hồ Duy Hải là vụ án lần đầu tiên TAND Tối cao xét xử giám đốc thẩm công khai. Thành phần tham dự có các cơ quan tố tụng từ trung ương tới địa phương; các cơ quan tố tụng của vụ án từ sơ thẩm đến phúc thẩm; một số cơ quan như Ban Nội chính Trung ương, Bộ Công an, Văn phòng Chủ tịch nước…
Hồ Duy Hải bị cáo buộc, tối 13/1/2008 đến Bưu điện Cầu Voi chơi – nơi chị Nguyễn Thị Ánh Hồng (23 tuổi) và em họ tên Vân (21 tuổi) làm việc. Hải nảy sinh ý định quan hệ tình dục với chị Hồng nhưng không thực hiện được nên sát hại cô và người em.
TAND tỉnh Long An và Tòa Phúc thẩm TAND Tối cao tại TP HCM tuyên phạt bị cáo mức án tử hình. Sau nhiều năm Hải không được chấp nhận đơn xin giảm án và ân xá, gia đình anh này đi kêu oan.
Ngày 22/11/2019, VKSND Tối cao kháng nghị, đề nghị Hội đồng thẩm phán TAND Tối cao giám đốc thẩm vụ án theo hướng huỷ cả hai bản án. Hôm 8/5, Hội đồng giám đốc thẩm TAND Tối cao bác kháng nghị này.
Bảo Hà – Vnexpress
