Hơn nửa số bang của Mỹ đã bắt đầu nới phong tỏa như một tín hiệu lạc quan về việc mở cửa nền kinh tế, điều vô cùng quan trọng đối với hy vọng tái tranh cử của Tổng thống Donald Trump và hơn 30 triệu người mất việc vì Covid-19. Tuy nhiên, những dự báo mới nhất về số người chết và nhiễm nCoV được công bố như một gáo nước lạnh dội vào những tín hiệu lạc quan đó.
Trong cuộc phỏng vấn với kênh Fox News hôm 3/5, Tổng thống Mỹ thừa nhận số người chết vì Covid-19 sẽ vượt qua những dự báo trước đây của Nhà Trắng. “Chúng ta sẽ mất 80.000-100.000 người. Đó là điều rất tồi tệ”, Trump nói.
Viện Đo lường và Đánh giá Sức khỏe (IHME) thuộc Đại học Washington hôm 4/5 thay đổi mô hình dự báo, cho rằng 134.000 người Mỹ có thể chết vì nCoV cho tới tháng 8 năm nay, gấp đôi dự đoán của cơ quan này đưa ra hồi tháng trước. Các chuyên gia của IHME cho biết một trong những lý do khiến họ tăng mức dự báo ca tử vong là sự gia tăng đi lại khi cách biệt cộng đồng được nới lỏng quá sớm ở các bang.
Trong khi đó, một báo cáo nội bộ của Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) Mỹ cho biết nước này có thể tăng 200.000 ca nhiễm nCoV mới một ngày vào tháng 6, trong khi số ca tử vong cũng có thể tăng gấp đôi, lên khoảng 3.000 người/ngày.
Những dự báo mới cùng với số liệu thực tế về tình hình dịch bệnh ở nhiều bang cho thấy Mỹ không cơ sở khoa học nào để mở cửa các hoạt động kinh doanh, nhà hàng, quán bar.
Anthony Fauci, cố vấn hàng đầu trong nhóm ứng phó với Covid-19 của Nhà Trắng, nói ông không biết về các giả định được đưa ra trong các mô hình dự báo mới, nhưng cho rằng chúng không sai khi cho rằng nới phong tỏa sẽ khiến gia tăng số ca nhiễm.
“Tìm kiếm lựa chọn cân bằng cho một vấn đề luôn rất khó khăn”, Fauci nói trên chương trình “Cuomo Prime Time” của CNN ngày 4/5. “Bạn sẵn sàng chấp nhận bao nhiêu mạng người và khổ đau để được quay trở về điều bạn hằng mong muốn, một cuộc sống bình thường, sớm hơn?”
Mỹ đã ghi nhận hơn 70.000 người chết và hơn 1,2 triệu người nhiễm nCoV. Nhưng đó không phải là những nạn nhân duy nhất trong cuộc khủng hoảng y tế công cộng được cho là tồi tệ nhất trong 100 năm qua. Hơn 30 triệu người Mỹ đã mất việc làm vì phong tỏa và số phận của họ cho thấy trong đại dịch này, việc đóng cửa các cơ sở kinh doanh là điều đúng đắn về mặt khoa học, nhưng lại không hợp lý về mặt kinh tế.
Rõ ràng rằng Tổng thống Trump, các thống đốc bang và lãnh đạo địa phương đang đứng trước một lựa chọn đáng sợ, sau nhiều tuần Mỹ phong tỏa và thiệt hại nặng về kinh tế. Tuy nhiên, Trump tới nay chưa thực hiện bất cứ cuộc thảo luận quốc gia nào về những lựa chọn đầy khó khăn đó.
Biên tập viên Stephen Collinson của CNN cho rằng những dự báo về số người nhiễm và tử vong mới phát đi một thông điệp rằng khi chưa phát triển được vaccine ngừa nCoV, Mỹ sẽ phải đối mặt với một lựa chọn giữa nỗi đau dịch bệnh và thiệt hại kinh tế.
“Dĩ nhiên mọi người đều muốn cứu được tất cả mạng sống mà họ có thể. Nhưng câu hỏi đặt ra cuối cùng nó sẽ đi về đâu?”, Chris Christie, cựu thống đốc bang New Jersey, nêu vấn đề. “Chúng ta phải để một số người quay trở lại làm việc, bởi nếu không, chúng ta sẽ phá hủy lối sống của nhiều gia đình Mỹ, và chúng ta sẽ phải mất rất nhiều năm mới có thể hồi phục”.
Nhưng Trump dường như tìm cách né tránh vấn đề này. Thay vào đó, ông thúc đẩy “khẩu chiến” với Trung Quốc bằng cáo buộc che giấu cuộc khủng hoảng mà ông từng dự đoán không gây ra vấn đề gì cho nước Mỹ. Ông cũng cho rằng các cơ quan tình báo và cấp dưới của mình không báo cáo về nCoV cho tới cuối tháng 1. Tuy nhiên, Collinson cho rằng ngay cả khi điều Trump nói là đúng, vẫn có rất nhiều nguồn tin về Covid-19 mà Tổng thống Mỹ có thể nắm bắt được qua nhiều kênh khác nhau.
Trong cuộc phỏng vấn với Fox News ngày 3/5, Trump, người luôn nói rằng “đã thấy ánh sáng cuối đường hầm”, chỉ trích một số bang chậm chạp trong việc mở cửa trở lại và vẽ ra một bức tranh phản ánh không đúng thực trạng Covid-19 ở Mỹ, theo Collinson.
“Tôi biết không nhiều bang ghi nhận tình hình dịch bệnh phức tạp. Hầu hết mọi người đều đi đúng hướng”, Trump nói và thêm rằng “tôi thích những bang đang mở cửa. Họ sẽ mở cửa một cách an toàn và nhanh chóng”.
Cuối tuần trước, Jared Kushner, con rể và là cố vấn cấp cao của Trump, khẳng định “những dữ liệu của chúng tôi và Tổng thống Trump đã tạo ra một con đường an toàn để mở cửa đất nước”.
Nhưng những dự đoán được IHME công bố ngày 4/5 cho thấy cái giá phải trả cho việc nới phong tỏa và mở cửa kinh tế sẽ rất đắt.
Ali Mokdad, giáo sư về khoa học đo lường sức khỏe thuộc IHME , cho rằng dự báo số ca tử vong tăng gấp đôi được đưa ra dựa trên thực tế nhiều bang đã nới phong tỏa quá sớm và hệ quả là các ổ dịch mới bùng phát ở vùng Trung Tây.
Nhiều bang như Minnesota và Illinois chứng kiến sự gia tăng mạnh của đường cong dịch, trong khi vài bang vẫn chưa đáp ứng yêu cầu 14 ngày ca nhiễm giảm liên tục trong hướng dẫn mở cửa trở lại của Nhà Trắng. Tuy nhiên, Trump đã không lên tiếng để đảm bảo những hướng dẫn này được tuân thủ.
Andy Slavitt, chuyên gia y tế hàng đầu của chính quyền cựu tổng thống Obama, cảnh báo nếu trừ những nơi đã đạt đỉnh dịch như New York, New Jersey và Connecticut, số ca nhiễm nCoV ở Mỹ đang tăng với tỷ lệ 20%.
“Khi thực hiện lệnh ở trong nhà, chúng ta giúp làm chậm tốc độ lây lan của dịch. Nhưng điều chúng ta chưa làm được là xóa sổ virus này. nCoV vẫn sẽ tồn tại đâu đó”, Slavitt nói.
Thanh Tâm (Theo CNN) – Vnexpress
