Sau khi Harris, một đô đốc hải quân nghỉ hưu, đặt chân tới Seoul, Hàn Quốc để đảm nhiệm chức vụ đại sứ Mỹ tại nước này, một trong những câu hỏi đầu tiên của truyền thông sở tại là về bộ ria mép của ông. Kể từ đó đến nay, bộ ria mép của đại sứ Harris đã trở thành đề tài chế nhạo, chí trích của rất nhiều người Hàn Quốc.
Nhiều người cho rằng bộ ria mép của ông gợi nhớ đến thời đế quốc Nhật chiếm đóng bán đảo Triều Tiên năm 1910-1945. Người Hàn Quốc có ác cảm lâu năm đối với Nhật Bản vì thời kỳ đó, nhiều người cho rằng các toàn quyền Nhật cai trị bán đảo Triều Tiên đều để ria mép.
Harris, 63 tuổi, sinh ra ở Nhật Bản, có mẹ là người Nhật còn bố là sĩ quan hải quân Mỹ. Ông trở thành đại sứ Mỹ tại Hàn Quốc tháng 7/2018, hai tháng sau khi rời khỏi chức tư lệnh Bộ Chỉ huy Thái Bình Dương và chấm dứt sự nghiệp trong quân ngũ.
“Bộ ria mép của tôi là đề tài rất được chú ý ở đây”, Harris nói với các phóng viên nước ngoài tại Seoul ngày 16/1. “Tôi bị chỉ trích trên các phương tiện truyền thông, đặc biệt là trên mạng xã hội, vì tôi là người Mỹ gốc Nhật”.
Harris cho biết việc ông để ria mép không liên quan gì đến gốc gác Nhật Bản. Ông bắt đầu nuôi ria mép để đánh dấu việc nghỉ hưu sau nhiều năm “mày râu nhẵn nhụi” trong hải quân.
Khi Mỹ công bố ông là đại sứ, nhiều người Hàn Quốc cho rằng Washington đã xem nhẹ lòng tự tôn dân tộc của họ. Một số người thắc mắc liệu đây có phải là hành vi xúc phạm có tính toán đối với người Hàn Quốc hay không.
“Mẹ của Harris là người Nhật. Chỉ lý do đó thôi là đủ để khiến chúng tôi không thích ông ấy”, một blogger viết vào tháng trước. “Ông ấy sẽ chọn bên nào nếu được yêu cầu chọn giữa Hàn Quốc và Nhật Bản?”, người này viết tiếp.
Harris đến Seoul vào thời điểm mối quan hệ của Hàn – Nhật xấu đi vì các vấn đề từ thời Nhật chiếm đóng bán đảo Triều Tiên. Tình hình càng tệ hơn khi Tổng thống Mỹ Donald Trump yêu cầu Hàn Quốc tăng gấp 5 lần đóng góp hàng năm trong việc trang trải chi phí duy trì 28.500 lính Mỹ tại nước này.
Kể từ khi nhậm chức, Harris liên tục thúc đẩy Hàn Quốc tăng “phí bảo vệ” theo yêu cầu của chính quyền Trump. Ông cũng giúp Washington gây áp lực đối với Seoul để họ không từ bỏ thỏa thuận chia sẻ thông tin quân sự với Tokyo, điều các quan chức Mỹ coi là quan trọng để đề phòng Trung Quốc và Triều Tiên.
Ngày 16/1, Harris đề xuất Hàn Quốc cần tham khảo ý kiến của Mỹ khi theo đuổi các hình thức trao đổi mới với Triều Tiên, bao gồm khả năng cho du khách đến thăm, để đảm bảo không vi phạm lệnh trừng phạt.
Những bình luận đó khiến Harris bị người Hàn Quốc coi là một “phái viên hống hách”. Phát ngôn viên chính phủ Hàn Quốc Lee Sang-min cho biết chính sách của Seoul đối với Bình Nhưỡng là “vấn đề thuộc chủ quyền Hàn Quốc”. Các thành viên cấp cao của đảng cầm quyền chỉ trích Harris “can thiệp vấn đề nội bộ” và “thậm chí là hành động như một toàn quyền”.
Harris không mất nhiều thời gian để nhận ra bộ ria mép của mình có thể khuấy động ác cảm sâu sắc của người Hàn Quốc đối với Nhật Bản. “Bộ ria mép càng khiến nhiều người giữ quan điểm Mỹ thiếu tôn trọng Hàn Quốc và thậm chí ép buộc Hàn Quốc làm theo ý mình”, báo Korea Times viết. “Harris thường bị chế giễu rằng ông không phải là đại sứ, mà là một toàn quyền”.
Trong một cuộc biểu tình phản đối ở trung tâm Seoul tháng trước, các nhà hoạt động trẻ trút giận bằng cách nhổ ria mép giả trên một bức ảnh lớn của Harris. “Đối với những người đó, tôi muốn nói rằng họ đang cố tình quên lịch sử”, Harris nói, nhấn mạnh việc nuôi ria mép không chỉ phổ biến ở phương Tây mà còn ở châu Á vào đầu thế kỷ 20, kể cả các lãnh đạo bán đảo Triều Tiên đã chiến đấu để giải phóng đất nước khỏi Nhật Bản cũng để ria mép.
Trong cuộc phỏng vấn với Korea Times tháng trước, Harris cho biết trong suốt sự nghiệp của mình, xuất thân của ông chỉ được chú ý hai lần – bởi người Trung Quốc và bây giờ là người Hàn Quốc. Khi còn là người đứng đầu Bộ Tư lệnh Thái Bình Dương Mỹ, ông đã thẳng thắn lên án những động thái hung hăng của Trung Quốc ở Biển Đông và biển Hoa Đông. Truyền thông nhà nước Trung Quốc khi đó thường nhắc đến gốc gác Nhật Bản khi công kích ông.
Hồi tháng 10, cảnh sát Hàn Quốc bắt hơn một chục nhà hoạt động sinh viên đột nhập vào nơi ở của Harris để phản đối yêu cầu của Washington về việc tăng cường chia sẻ gánh nặng chi phí cho quân Mỹ đồn trú. Sinh viên giơ các bảng hiệu yêu cầu đại sứ rời khỏi Hàn Quốc.
“Tôi hiểu sự thù địch lịch sử tồn tại giữa hai quốc gia”, Harris nói. “Nhưng tôi không phải là đại sứ người Mỹ gốc Nhật tại Hàn Quốc. Tôi là đại sứ Mỹ tại Hàn Quốc”, ông nói. “Gán vấn đề lịch sử vào tôi chỉ đơn giản vì gốc gác của tôi là một sai lầm”.
Ông cũng nhấn mạnh rằng ông không có ý định cạo ria mép.
Phương Vũ (Theo NYTimes) – Vnexpress
