Tổng thống Iran Hassan Rouhani hôm 16/1 tuyên bố quá trình làm giàu uranium của nước này hiện nay đã vượt quá giới hạn được quy định trong thỏa thuận hạt nhân 2015 (JCPOA). Động thái này diễn ra sau khi Iran tuyên bố không còn tuân thủ việc hạn chế làm giàu nguyên liệu hạt nhân theo JCPOA.
Đây được xem là thách thức riêng với Israel, nước từng vạch ra “lằn ranh đỏ” với chương trình hạt nhân của Iran. Trong một cuộc họp của Đại hội đồng Liên Hợp Quốc năm 2012, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu đã vạch ra lằn ranh này, tuyên bố Iran sẽ chạm “ngưỡng đỏ” khi đi được 90% chặng đường sở hữu đủ uranium cấp độ vũ khí.
Chuyên gia phân tích Tom Rogan của Washington Examiner cho rằng nếu Iran gia tăng làm giàu uranium tới mức cao đủ để tạo ra vũ khí hạt nhân, Thủ tướng Netanyahu có thể sẽ phát lệnh tung đòn tấn công phá hủy chương trình hạt nhân Iran. Netanyahu thường ít bày tỏ quan điểm hiếu chiến, nhưng ông phải lên tiếng khi điều này xảy ra.
Israel duy trì học thuyết quân sự “đánh đòn phủ đầu” để loại trừ mối đe dọa hạt nhân từ trong trứng nước khi nhận thấy các nước láng giềng trong khu vực có nguy cơ sở hữu vũ khí hạt nhân. Không quân Israel năm 1981 từng thực hiện chiến dịch Opera ném bom phá hủy lò phản ứng Osiris của Iraq, khiến 10 binh sĩ Iraq và một kỹ sư Pháp thiệt mạng.
Một mối lo ngại khác của Israel là nếu Iran sở hữu bom hạt nhân, loại vũ khí hủy diệt hàng loạt này có thể rơi vào tay những phần tử cực đoan luôn đòi “xóa sổ” dân tộc Do Thái.
Liên minh châu Âu (EU) đang nỗ lực đề xuất một thỏa thuận hạt nhân mới giữa Mỹ và Iran nhằm hóa giải mối đe dọa tiềm tàng này. Tuy nhiên, nếu kế hoạch đàm phán này không được các lãnh đạo theo đường lối cứng rắn của Iran chấp thuận, tình hình khu vực sẽ có những diễn biến khó lường.
Lãnh tụ tinh thần Iran Ayatollah Ali Khamenei và những người có quan điểm cứng rắn muốn EU phải nhượng bộ và Trump sẽ thu hồi các lệnh trừng phạt với nước này, thay vì đàm phán một thỏa thuận mới. Là một phần trong kế hoạch leo thang này, Iran có thể sẽ thực hiện một cuộc tấn công tiếp theo vào căn cứ có lính Mỹ đồn trú ở Iraq, Rogan nhận định.
Nếu mọi việc trở nên xấu đi khi Khamenei quyết định chế tạo bom hạt nhân hoặc làm giàu uranium cấp độ vũ khí, lúc đó tiêm kích tàng hình F-35 Israel trang bị các loại bom xuyên hầm ngầm cũng sẽ trong tư thế sẵn sàng chiến đấu, theo Rogan.
Nhật Duy (Theo Washington Examiner) – Vnexpress
