Và đó là lý do đẩy ông già 78 tuổi đến công viên.
“Tôi đã đi tìm hơn một năm nay”, Zhao, một cụ già điển hình trong số hàng chục nghìn người cao tuổi cô đơn đang chờ đợi tại các công viên ở khắp Trung Quốc, nói. Đến giờ, ông thừa nhận, các lựa chọn rất ít ỏi.
“Thường chỉ có một cuộc trò chuyện và chấm hết”, Zhao, góa vợ từ năm 1971, than vãn như bất kỳ người độc thân nào. “Chẳng có cơ hội thứ hai. Họ khiến bạn thất vọng và chẳng có hy vọng nào hết. Chẳng có gì cả”.
Ba thập kỷ tăng trưởng kinh tế và thay đổi xã hội đã làm thay đổi thái độ về tình yêu và tình dục của những người cao tuổi ở nước này. Độc thân và quyết đoán, những người cao tuổi cô đơn đã gia nhập thị trường tìm bạn đời.
Truyền thông Trung Quốc gọi hiện tượng này là “tình yêu hoàng hôn”. Các thí sinh có tuổi giờ đây thường xuyên xuất hiện trên các chương trình hẹn hò quốc gia như Peach Blossoms Bloom, Exciting Old Friends hay Holding Hands. Các phòng chat trực tuyến cho người già độc thân cũng xuất hiện nhiều.
Nhưng không có địa điểm nào trong số đó có sức hấp dẫn như công viên.
Ở Bắc Kinh, người già đang chọn công viên Changpuhe và Temple of Heaven. Tại thành phố phía tây nam của Trùng Khánh cũng có một “góc hẹn hò” trong công viên Hongyadong. Tại thành phố phía bắc của tỉnh Tây An, cư dân cao tuổi tập trung vào thứ tư và thứ bảy hàng tuần tại Công viên cách mạng.
“Các đồng nghiệp người Mỹ của tôi, khi đến Trung Quốc, ngạc nhiên thấy nhiều người đang tụ tập trong một công viên”, Bei Wu, giám đốc nghiên cứu về sức khỏe và lão hóa toàn cầu tại Đại học New York, người đã nghiên cứu về người cao tuổi của Trung Quốc trong 30 năm, cho biết.
“Đây là một cách thiết thực để tập hợp nhóm. Trong công viên, bạn có thể tăng cơ hội có những cuộc hẹn hò thành công”, ông nói.
Nhân khẩu học là cốt lõi của những điều này.
Dân số già có nghĩa là nhiều người sống lâu hơn vợ hoặc chồng của họ. Số lượng người góa vợ hoặc chồng hiện có gần 48 triệu, theo một nghiên cứu của Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Trung Quốc do chính phủ đặt hàng. Nhóm này dự kiến sẽ tăng lên 118,4 triệu người vào năm 2050.
Và cứ 5 người góa, thì 4 người muốn tái hôn, báo People’s Daily trích dẫn một khảo sát của Viện hàn lâm khoa học nước này.
Những người khác thì muốn ly hôn vợ hoặc chồng mình. Tại Bắc Kinh, gần một phần ba các vụ ly hôn là do người tuổi 60-70 đệ đơn, theo báo Beijng Evening News.
Số người cao tuổi độc thân ngày càng tăng cũng có liên hệ với vấn đề sức khỏe cộng đồng. Tỷ lệ nhiễm HIV gia tăng trong nhóm người già, vì nhiều người không thực hiện sex an toàn, theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa bệnh dịch Trung Quốc. Số ca mắc HIV ở nhóm đàn ông ngoài 60 tuổi đã tăng lên gấp 3 kể từ 2012.
Tháng 10/2019, chính phủ nước này đã phải công bố chính sách riêng cho nhóm người cao tuổi, để tăng kiến thức phòng ngừa Aids.
Sự thiếu hiểu biết đó là điều dễ hiểu, bởi khi nhóm người già này còn trẻ, nói về sex là điều cấm kỵ. Mọi người kết hôn thông qua mai mối hoặc bạn bè. Hẹn hò hầu như không có.
Bối cảnh đó tạo ra các tình huống bối rối trong công viên ngày nay. Vào một thứ ba gần đây, trong công viên Changpuhe – một dải cây xanh gần Tử Cấm Thành ở Bắc Kinh, các cụ ông ngồi thành cụm, liếc mắt nhìn các bà, và nghiền ngẫm đánh giá họ như những cô gái mới lớn e ấp. Một vài người nhấp nhổm đứng ngồi, đánh mắt cho bà cụ nào đó.
Một cụ ông lớn tuổi ngồi cạnh một phụ nữ mặc áo khoác tím trong vài phút. Sau đó, ông ngả sang hỏi: “Bà bao nhiêu tuổi?”. “72”, người phụ nữ nhỏ giọng nói ra. Vài phút sau, họ bắt chuyện.
Nhiều người phàn nàn về những tiêu chí tìm bạn đời độc nhất vô nhị, chỉ có ở Trung Quốc. Chẳng hạn, lương hưu và bảo hiểm y tế lại tăng khả năng có bạn đời – ở nơi mà nếu mắc bệnh ung thư bạn có thể bị phá sản.
“Tìm một bạn tâm giao” là dòng chữ trên tờ giấy màu nâu nhăn nheo, dán trên một tảng đá bên dưới gốc cây. Có vài tờ quảng cáo như vậy rải rác trong công viên. “Đàn ông, sinh năm 1949. Đã ly hôn. Không có trách nhiệm với ai”, giấy viết.
Tờ giấy này của người đàn ông tên Li, viết ra danh sách yêu cầu chọn vợ, chẳng hạn người phụ nữ phải cao 1,5 mét, cân nặng vừa phải, tuổi chừng 50-60 và da không bị nám hay đồi đồi mồi.
Đổi lại, ông Li hứa sẽ để lại căn hộ rộng 102 m2 của mình cho bất kỳ người phụ nữ nào “sẵn sàng đồng hành cùng tôi đến cuối đời”.
Một quảng cáo khác của một người đàn ông đứng tuổi, hứa hẹn cuộc sống với những chuyến du lịch và cam kết mua tài sản ở bờ biển đông nam của Trung Quốc, Mỹ và Nhật Bản.
Guan Yongnian, góa vợ, 82 tuổi, thấy mình rất có giá. Ông khỏe mạnh và thành công, là một chuyên gia thư pháp, một nhà văn và một giáo viên môn thái cực quyền. Guan nói rằng trong 30 năm qua, bạn bè đã cố gắng giới thiệu cho ông nhiều mối, nhưng chưa thành. Ông từng kết hôn ở tuổi đôi mươi, có hai cô con gái ngoài 50 tuổi và một cậu con trai gần 60 tuổi.
Danh sách các yêu cầu của ông Guan đối với người vợ tương lai của mình: lý tưởng nhất là ở tuổi bốn mươi – bằng một nửa tuổi của ông – sạch sẽ, thông minh, có năng lực và “biết điều”. Điểm cộng: nếu cô ấy có thể mang lại sự nhẹ nhõm tinh thần và hạnh phúc.
Nhưng Guan thấy hy vọng của mình rất ít. “Ngày nay, nhiều người không giữ vệ sinh, ăn mặc tồi tàn, không thấm nhuần sự tinh tế, cũng như không có dòng dõi tốt”, ông chia sẻ. Ông quan sát đám đông trong gần một giờ và thấy không xúc tiến được gì.
“Tôi có một vấn đề. Khi người ta gọi, tôi không quay lại”, Guan nói. “Tôi khá là nguyên tắc. Người ta phải theo đuổi tôi”.
Một người phụ nữ đánh son hồng, mặc một chiếc áo khoác màu vàng lảng vảng trước mặt Guan, tò mò khi thấy ông được phỏng vấn.
“Cô bao nhiêu tuổi? Năm mươi? Sáu mươi?”, Guan hỏi.
“60”, bà này cười khúc khích.
“Vâng, tôi đoán đúng”, ông nói.
Người phụ nữ là Han Shuping. Bà thực ra 52 tuổi, đã ly hôn, tìm đến Changpuhe được hai năm.
“Hầu hết người ở đây đều khá xấu”, Han nói. “Các ông già sẽ mời bạn đi ăn, mời bạn tới nhà và cố gắng đưa bạn lên giường”.
Xuất thân từ tỉnh miền trung Hà Nam, Han nói rằng bà thành thật với những người cầu hôn tương lai, nên tiết lộ rõ bà đến từ nông thôn và không có lương hưu. “Tôi muốn tìm một người mà tôi có thể trò chuyện và sau đó nảy sinh tình cảm. Ở độ tuổi này, tình yêu từ cái nhìn đầu tiên là không thể”, bà nói.
Bà bi quan về triển vọng của mình. “Thật khó để tìm kiếm người đó ở đây. Những người chân thật rất ít và ở xa đây”, Han nói.
Zhao, ông già góa vợ 78 tuổi, đồng ý điều này. Ông phàn nàn về một số phụ nữ. “Họ muốn có một ngôi nhà, xe hơi và tiền bạc. Họ yêu cầu bạn trực tiếp thay đổi tên trong giấy tờ sở hữu. Đó là điều đầu tiên họ nói. Điều đó có đáng sợ không?”, Zhao – cao lớn, đeo kính và ăn mặc sành điệu trong chiếc mũ lưỡi trai màu be – nói.
Nhưng ông vẫn khao khát có một người bạn đời để tránh khỏi sự cô đơn. Zhao nói về “ba kho báu trong cuộc đời” – có một người biết khi nào “bạn ấm, lạnh, đang đau đớn hay tuyệt vọng”.
“Nếu bạn chưa bao giờ trải nghiệm ba kho báu lớn này, làm sao bạn có thể hiểu thế nào là hạnh phúc? Nỗi đau là gì? Đây là những gì tôi cảm thấy ngay bây giờ. Trước kia tôi chưa bao nhờ cảm thấy như thế”.
Thuận An (Theo New York Times) – Vnexpress